អស់ជាច្រើនឆ្នាំមកនេះ អ្នកវិទ្យាសាស្ត្របាននឹងកំពុងបង្កើតជាឧទាហរណ៍ ដែលជួយយើងឱ្យយល់កាន់តែច្បាស់អំពីភពផែនដីរបស់យើង និងស្វែងយល់បន្ថែមបន្តិចទៀតអំពីអនាគតដ៏មានសក្តានុពលរបស់វា។ ឧទាហរណ៍មួយគឺគំនូរជីវចលដែលបង្កើតឡើងដោយ NASA Scientific Visualization Studio ដែលបង្ហាញអំពីផែនទីពិភពលោកដែលគ្មានមហាសមុទ្រ។ គ្របដណ្តប់ប្រហែល 70 ភាគរយនៃផ្ទៃផែនដី ដូច្នេះការផ្លាស់ប្តូរពិតជាគួរអោយចាប់អារម្មណ៍ណាស់។
ស្ទូឌីយោរូបភាពវិទ្យាសាស្រ្តរបស់ NASA ដែលមានទីតាំងនៅ Goddard Space Flight Center ក្នុង Greenbelt រដ្ឋ Maryland សហរដ្ឋអាមេរិក មានជំនាញក្នុងការបង្កើតរូបភាពមានចលនា (Animation) ដើម្បីលើកកម្ពស់ការយល់ដឹងកាន់តែច្បាស់អំពីផែនដី និងវិទ្យាសាស្រ្តអវកាស។ មនុស្សដែលចូលរួមក្នុងគម្រោងនេះមានជំនាញក្នុងមុខវិជ្ជាផ្សេងៗគ្នាជាច្រើនដូចជា៖ តារាសាស្ត្រ ភពផែនដីវិទ្យា អាកាសធាតុ រូបចម្លាក់ ឬការធ្វើគំរូ 3D ។ នេះអនុញ្ញាតឱ្យបង្កើតផែនទីជាក់ស្តែង និងគួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍ក្នុងពេលដំណាលគ្នា។ មួយក្នុងចំណោមពួកគេ ដែលបង្ហាញពិភពលោកដោយគ្មានមហាសមុទ្រ។ ដូចដែលបានពន្យល់ដោយ NASA បាតនៃមហាសមុទ្រលាក់ព័ត៌មានលម្អិតគួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍ជាច្រើន ដែលនៅតែមើលមិនឃើញដោយភ្នែកមនុស្សជារៀងរាល់ថ្ងៃ។
ការបាត់ខ្លួននៃទឹកទាំងអស់ពីមហាសមុទ្រនឹងមានផលវិបាកយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរសម្រាប់ភពផែនដីរបស់យើង។ មហាសមុទ្រគ្របដណ្តប់លើផ្ទៃផែនដីភាគច្រើន ហើយជំរុញវដ្តទឹកនៅលើដី និងក្នុងបរិយាកាស។ ពួកវាក៏ជះឥទ្ធិពលដល់ភាពចម្រុះនៃជីវិត ជួយគ្រប់គ្រងអាកាសធាតុ ផ្គត់ផ្គង់អុកស៊ីសែនច្រើន និងរក្សាទុកកាបូនឌីអុកស៊ីតយ៉ាងច្រើន។ NASA រំលឹកយើងថា ទឹកតិចជាង 3 ភាគរយនៃទឹកទាំងអស់នៅលើភពផែនដីរបស់យើងគឺ ទឹកសាប សមរម្យសម្រាប់ផឹក។ លើសពីនេះទៀតផ្នែកសំខាន់មួយ (ជាងពីរភាគបី) ត្រូវបានស្ថិតនៅក្នុងទឹកកក និងផ្ទាំងទឹកកក។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ពិភពលោកដែលគ្មានមហាសមុទ្រគឺជាសេណារីយ៉ូដែលមិនទំនង និងមិនអាចកើតឡើងទៅរួច។
ចាប់តាំងពីសតវត្សទី 19 មក កម្រិតទឹកសមុទ្រពិភពលោកបានកើនឡើងជាង 7.9 អ៊ីង ហើយអ្នកវិទ្យាសាស្ត្របានព្រមានថាការកើនឡើងបន្ថែមទៀតនៃសីតុណ្ហភាពសកលជាមធ្យមអាចមានឥទ្ធិពល បង្ករភាពមហន្តរាយលើផែនដី។ របាយការណ៍ពិសេសរបស់ IPCC (ក្រុមប្រឹក្សាអន្តររដ្ឋាភិបាលស្តីពីការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ) ពីឆ្នាំ 2019 ដែលអ្នកជំនាញបានពិនិត្យមហាសមុទ្រ បានបង្ហាញថា ចន្លោះឆ្នាំ 2006-2015 អត្រានៃការកើនឡើងកម្រិតទឹកសមុទ្រគឺ 0.14 អ៊ីញ។
នេះមានន័យថាវាបានកើនឡើងប្រហែល 2.5 ដងលឿនជាងក្នុងឆ្នាំ 1901-1990 ។ យោងតាមអ្នកជំនាញ នៅចុងសតវត្សន៍នេះ កម្រិតមធ្យមនៃទឹកសមុទ្រនៅលើពិភពលោកទំនងជានឹងកើនឡើងយ៉ាងហោចណាស់ប្រហែល 1 ហ្វីតពីលើកម្រិតនៃឆ្នាំ 2000 បើទោះបីជាការបំភាយឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់មានកម្រិតទាបក្នុងប៉ុន្មានទសវត្សរ៍ខាងមុខនេះក៏ដោយ។ នេះបង្ហាញពីតួនាទីដ៏សំខាន់ដែលប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងការឡើងកំដៅផែនដី និងការខិតខំប្រឹងប្រែងដើម្បីការពារភពផែនដីរបស់យើង៕
ប្រភព៖ sabay
