ឥណ្ឌា៖អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រអះអាងថា ប្រជាជននៅប្រទេសឥណ្ឌាបានរស់រានមានជីវិតពីការផ្ទុះដ៏ អស្ចារ្យរបស់តូបាកាលពី ៧៤,០០០ ឆ្នាំមុនដែលបានធ្វើឲ្យ ផែនដីធ្លាក់ចូលទៅក្នុងរដូវរងារ និងភ្នំភ្លើងមានរយៈពេល១០ ឆ្នាំ និងនាំឲ្យជិតផុតពូជនៃប្រភេទសត្វរបស់យើង នេះបើយោងតាមការចេញផ្សាយពីគេហទំព័រឌៀលីម៉ែល។
គ្រោះមហន្តរាយធម្មជាតិ ដ៏សាហាវគឺមានទំហំធំធេងណាស់ដែលវាបានធ្វើឲ្យផែនដីធ្លាក់ចុះដល់សហស្សវត្សរ៍នៃភាពត្រជាក់ ព្រមទំាងការគំរាមកំហែងដល់មនុស្សដែលផុតពូជឡើយ។ ការស្រាវជ្រាវបានរកឃើញភស្តុតាងថា ចំនួនប្រជាជនរស់រានមានជីវិតនៅក្នុង ប្រទេសឥណ្ឌា ជាភស្តុតាងដំបូងបង្អស់សម្រាប់មនុស្សនៅក្រៅទ្វីបអាហ្វ្រិកបានស៊ូទ្រាំនឹងការផ្ទុះដ៏សាហាវនេះ។
ព្រឹត្តិការណ៍ដែលបានកើតឡើងកាលពី ៧៤,០០០ ឆ្នាំមុននៅលើកោះស៊ូម៉ាត្រា ប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ីមានទំហំធំជាងការផ្ទុះភ្នំ Mount Hel Helens ប្រហែល៥០០០ដងក្នុងទសវត្សឆ្នាំ១៩៨០។ វាត្រូវបានគេគិតថា ជាយូរមកហើយនេះត្រូវបានអមដោយ’រដូវរងាភ្នំភ្លើង’ មានរយៈពេល ៦ ទៅ ១០ ឆ្នាំនាំឲ្យមានភាពត្រជាក់រយៈពេល ១០០០ ឆ្នាំនៃផ្ទៃផែនដី។
ទោះយ៉ាងណាការសិក្សានៅក្នុងទិនានុប្បវត្តិធម្មជាតិបានរកឃើញថា មនុស្សមួយចំនួននៅអាស៊ីបានរស់រានមានជីវិតពីការផ្ទុះរបស់តូបាហើយបន្តរីកចម្រើន។ ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវបានវាយតម្លៃកំណត់ត្រាថ្ម មានអាយុកាល ៨០,០០០ ឆ្នាំពេញពីតំបន់ដាបដានៅជ្រលងភ្នំមេនដាយភាគខាងជើងប្រទេសឥណ្ឌា។
ឧបករណ៍ធ្វើពីថ្មត្រូវបានគេរកឃើញដែលត្រូវគ្នានឹងពេលវេលានៃព្រឹត្តិការណ៍តូបាដែលបង្ហាញថាមនុស្សនៅក្នុងប្រទេសឥណ្ឌាបានប្រើឧបករណ៍ថ្មនៅពេលវាផ្ទុះឡើង។ គេហទំព័របានផ្តល់ភស្តុតាងថាការប្រើប្រាស់ឧបករណ៍នៅតែបន្តបន្ទាប់ពីព្រឹត្តិការណ៍មហន្តរាយបានបង្កើតរដូវរងារអស់រយៈពេលមួយទសវត្ស ជាភស្តុតាងដែលបង្ហាញថា ប្រជាជនបានបង្កើតឧបករណ៍ទាំងនោះបានរស់រានមានជីវិត៕ដោយ៖លី ភីលីព
