អាល្លឺម៉ង់៖មនុស្សជាតិប្រហែលជាបានចាប់ផ្តើមផលិតសម្លៀកបំពាក់កាលពី ១២០.០០០ ឆ្នាំមុនអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រនិយាយថា នៅពេលពួកគេរកឃើញឧបករណ៍ឆ្អឹងបុរាណនៅក្នុងរូងភ្នំម៉ារ៉ុកដែលត្រូវបានប្រើដើម្បីធ្វើស្បែក និងរោមសត្វឲ្យទៅជាសម្លៀកបំពាក់នេះបើយោងតាមការចេញផ្សាយពីគេហទំព័រឌៀលីម៉ែល។
នោះក៏ព្រោះតែការសិក្សាថ្មីមួយបង្ហាញថា ជីដូនជីតាដំបូងរបស់យើងអាចចាប់ផ្តើមផលិតសម្លៀកបំពាក់ដោយប្រើឧបករណ៍ឆ្អឹងរហូតដល់ ១២០,០០០ ឆ្នាំមុន ទោះបីជាវាត្រូវបានគេប៉ាន់ស្មានថា មនុស្សបុរាណ Homo Sapiens បានចាប់ផ្តើមពាក់អាវប្រហែល ១៧០.០០០ ឆ្នាំមុន ប៉ុន្តែវាមិនដល់ ៥០.០០០ ឆ្នាំក្រោយទេធ្វើឲ្យពួកគេមានភាពស្មុគស្មាញបន្តិច។
អ្នកបុរាណវិទូបានរកឃើញឧបករណ៍ឆ្អឹងបុរាណនៅក្នុងរូងភ្នំម៉ារ៉ុក ពួកគេជឿថា ត្រូវបានគេប្រើដើម្បីធ្វើស្បែក និងរោមសត្វក្នុងសម្លៀកបំពាក់ចន្លោះពី ៩០.០០០ ទៅ ១២០.០០០ ឆ្នាំមុន ទោះយ៉ាងណាការស្រាវជ្រាវពីមុនបង្ហាញថា វាមិនមែនរហូតដល់ ៤០,០០០ ឆ្នាំមុនទេ ដែលមនុស្សចាប់ផ្តើមផលិតសំលៀកបំពាក់ឲ្យសមដោយប្រើម្ជុល និងខ្សែស្រឡាយ។
Emily Hallett មកពីវិទ្យាស្ថាន Max Planck សម្រាប់វិទ្យាសាស្ត្រប្រវត្តិសាស្ត្រមនុស្សជាតិនៅប្រទេសអាល្លឺម៉ង់បាននិយាយថា ឧបករណ៍ឆ្អឹងទាំងនេះមានរាង និងប្រើសញ្ញាសម្គាល់បង្ហាញថា វាត្រូវបានគេប្រើសម្រាប់កម្ទេចកម្ទីដើម្បីធ្វើស្បែក និងសម្រាប់ការកោសឆ្អឹងដើម្បីធ្វើរោម។ ក្នុងពេលជាមួយគ្នានេះដែរ ខ្ញុំបានរកឃើញលំនាំនៃការកាត់នៅលើឆ្អឹងសត្វស៊ី Contrebandiers បានណែនាំថា មនុស្សមិនកែច្នៃសាច់សត្វ ប៉ុន្តែត្រូវបានគេយកទៅធ្វើឲ្យរោមសត្វរបស់ពួកគេជំនួសវិញ។ សម្លៀកបំពាក់ដែលធ្វើពីរោមសត្វ និងលាក់ខ្លួនទំនងជាបានដើរតួយ៉ាងសំខាន់ក្នុងសមត្ថភាពរបស់មនុស្សនៅសម័យដើមក្នុងការផ្លាស់ប្តូរទៅតំបន់ត្រជាក់នៃពិភពលោកសម័យPleistocene។
ភស្តុតាងដំបូងបំផុតសម្រាប់សម្លៀកបំពាក់មនុស្សនៅសម័យបុរាណគឺជាឧបករណ៍ធ្វើពីថ្មត្រូវបានរកឃើញនៅទីតាំងបុរាណវិទ្យាដូចជា Gran Dolina នៅលើភ្នំ Atapuerca របស់អេស្ប៉ាញដែលមានទំនាក់ទំនងជាមួយមនុស្សជំនាន់មុន Homo ហើយមានអាយុកាលប្រហែល ៧៨០.០០០ ឆ្នាំមុនអាចត្រូវបានប្រើដើម្បីរៀបចំកន្លែងលាក់ខ្លួនរបស់សត្វ៕ដោយ៖លី ភីលីព
