កាលីហ្វ័រញ៉ា៖យោងតាមការស្រាវជ្រាវថ្មីមួយ បានបង្ហាញថា ស្នូលខាងក្នុងដែករឹងមាំនៃភពផែនដី របស់យើងបានរីកដុះដាលយ៉ាងលឿននៅម្ខាងជាងមួយភាគីម្ខាងទៀតជាង ៥០០លានឆ្នាំមកហើយនេះបើយោងតាមការចេញផ្សាយ ពីគេហទំព័រឌៀលីម៉ែល។
វាកំពុងកើនឡើងលឿននៅក្រោមសមុទ្រ Banda របស់ប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី ជាងនៅក្រោមប្រទេសប្រេស៊ីល ប៉ុន្តែលំនាំនៃការលូតលាស់មិនស្មើគ្នានេះមិនបានបន្សល់ទុកនូវភាពស្និទ្ធស្នាលរបស់ប្រជាជន នៅសាកលវិទ្យាល័យកាលីហ្វ័រញ៉ានោះទេ។ ទំនាញផែនដីបានធ្វើសកម្មភាពចែកចាយការលូតលាស់ថ្មីបង្កើតឡើងដោយគ្រីស្តាល់ដែកដែលបង្កើតជាជាតិដែករលាយចាប់ផ្តើម ត្រជាក់រក្សាស្នូលខាងក្នុងស្វ៊ែរ។
ទោះបីជាវាមិនទុកឲ្យស្នូលនោះអត្រាកំណើនមិនស្មើគ្នានេះបានបង្ហាញពីអ្វីមួយនៅប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ីកំពុងដកកម្ដៅ ចេញពីអនីតិជនក្នុងអត្រាលឿនជាងប្រទេសប្រេស៊ីលនៅផ្នែកម្ខាងនៃភពប្រជាជន ។ ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវនិយាយថា ការរកឃើញនេះ បានជួយពួកគេបង្ហាញថា ព្រំដែនធូររលុងសម្រាប់អាយុខាងក្នុងនៃស្នូលខាងក្នុងរហូតដល់ពីកន្លះពាន់លាន និង១,៥ ពាន់លានឆ្នាំ។
ព្រំដែននេះសម្រាប់យុគសម័យនៃស្នូលរឹងមាំនៃផែនដីអាចជួយ អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រស្វែងយល់បន្ថែមអំពីដែនម៉ាញេទិកការពារ យើងពីកាំរស្មីព្រះអាទិត្យដែលបង្កគ្រោះថ្នាក់។ សហអ្នកស្រាវជ្រាវសិក្សាបាន និយាយថា វាអាចជួយក្នុងការជជែកវែកញែកអំពីរបៀប ដែនម៉ាញេទិកត្រូវបានបង្កើតមុនពេលមានអត្ថិភាពនៃស្នូលខាងក្នុងរឹងមាំ។
យើងដឹងថា ដែនម៉ាត់ម៉ាញេទិកមាន៣ពាន់លានឆ្នាំមក ហើយដូច្នេះដំណើរការផ្សេងទៀត ត្រូវតែជំរុញឲ្យមានការវះកាត់ក្នុងគ្រឹះដ៏សំខាន់នៅពេលនោះ។ យុគសម័យវ័យក្មេងនៃស្នូលខាងក្នុងអាចមានន័យថា នៅលើប្រវត្តិសាស្ត្រផែនដីកម្ដៅដែលក្តៅពុះស្នូលរាវបានមកពីធាតុពន្លឺបំបែកចេញពីដែកមិនមែនពីគ្រីស្តាល់នៃការធ្វើឲ្យគ្រីស្តាល់យើងឃើញ នៅថ្ងៃនេះឡើយ៕ដោយ៖លី ភីលីព