អាមេរិក៖ តាមរូបភាពពីទីភ្នាក់ងារអវកាស Perseverance Rover របស់ណាសាបានបញ្ជាក់ថា រណ្តៅ Jezero នៅលើភពព្រះអង្គារគឺជាបឹងដ៏ស្ងប់ស្ងាត់ កាលពី ៣.៧ ពាន់លានឆ្នាំមុន ប៉ុន្តែទឹកជំនន់ភ្លាមៗ បានធ្លាក់លើផ្ទាំងថ្មធំ ៗ នៅលើដីសណ្តរនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ បើយោងតាមការចេញផ្សាយ ពីគេហទំព័រឌៀលីម៉ែល។
Perseverance Rover បានឈប់សម្រាកនៅខាងក្នុងរណ្តៅដី ចាប់តាំងពីវាបានមកដល់ភពក្រហមកាលពីខែកុម្ភៈ ដោយបានបញ្ជូនរូបភាពថ្ម និងបាតុភូតផ្សេងៗមកវិញ។ រូបភាពចុងក្រោយបង្អស់ ដែលថតនៅខាងក្នុងរណ្តៅបុរាណ និងសិក្សាលម្អិតដោយអ្នកជំនាញ មកពីវិទ្យាស្ថានបច្ចេកវិទ្យា Massachusetts (MIT) នៅ Cambridge ។
ពួកគេបានរកឃើញថា ក្នុងកំឡុងពេលដែលវាជាបឹងរណ្ដៅ Jezero ត្រូវបានចិញ្ចឹមដោយទន្លេតូចមួយ ដោយមានហេតុការណ៍លិចលង់ម្តងម្កាល បង្ខំឲ្យទឹកហូរតាមគែម។ ទឹកជំនន់នេះមានថាមពលគ្រប់គ្រាន់ ដើម្បីបាចផ្ទាំងថ្មធំ ៗ ពីចម្ងាយរាប់សិបម៉ាយល៍ឡើងលើ ហើយដាក់វាចូលក្នុងបឹង ដែលជាកន្លែងដុំថ្មធំ ៗ នៅតែមានសព្វថ្ងៃនេះ។
ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវផ្អែកលើ ការរកឃើញរបស់ពួកគេ លើរូបភាពផ្ទាំងថ្មនៅខាងក្នុងរណ្ដៅដី នៅខាងលិចនិងប្រៀបធៀបពួកវា ទៅនឹងរូបភាពផ្កាយរណបមុន ៗ នៃការផ្ទុះដូចគ្នា។ នៅពេលឃើញពីខាងលើរណ្តៅ ប្រហាក់ប្រហែលនឹងដីសណ្តទន្លេ នៅលើផែនដី ដែលស្រទាប់ដីល្បាប់ ត្រូវបានដាក់ជារាងកង្ហារ នៅពេលទឹកចូលទៅក្នុងបឹង។
ការផ្លាស់ប្តូរអាកាសធាតុយ៉ាងខ្លាំង បង្កឲ្យមានជំនន់ទឹកភ្លៀងនៅភាគ ឬឆ្ពោះទៅចុងបញ្ចប់ នៃប្រវវត្តិសាស្រ្តបឹងជាលទ្ធផល មានទេសភាពស្ងួត ដូចវាលខ្សាច់ដែលយើងឃើញសព្វថ្ងៃនេះ។ លោកBenjamin Weiss សាស្ត្រាចារ្យវិទ្យាសាស្ត្រភពនៅ MIT បាននិយាយថា ប្រសិនបើអ្នកក្រឡេកមើលរូបភាពទាំងនេះ អ្នកពិតជាសម្លឹងមើលទេសភាពវាលខ្សាច់ ដ៏អស្ចារ្យនេះ។ វាជាកន្លែងសោកសៅបំផុត ដែលអ្នកមិនធ្លាប់ទៅទស្សនា៕ ដោយ៖លី ភីលីព
