ស្កុតឡេន ៖ ក្រុមបរិស្ថាន ប្រវត្តិសាស្ត្រស្កុតឡេន បាន និយាយថា ចម្លាក់សត្វនាសម័យបុរេ ប្រវត្តិរួមមានសត្វក្តាន់ក្រហម ២ក្បាល ដែលមានអាយុ កាលតាំងពី ៥០០០ ឆ្នាំត្រូវបានគេរកឃើញនៅប្រទេសស្កុតឡេន ជាលើកដំបូងនេះបើយោងតាមការចេញផ្សាយ ពីគេហទំព័រឌៀលីម៉ែល ។
យោងតាមបរិស្ថាន ប្រវត្តិសាស្ត្រស្កុតឡេន (HES) បានបញ្ជាក់ពីការរកឃើញនេះថា ចម្លាក់នេះមានតាំងពីយុគ សម័យយុគថ្មរំលីង ឬយុគសម័យសំរិទ្ធ ហើយពណ៌នាអំពីសត្វក្តាន់ ក្រហមឈ្មោល២ក្បាល ដែលសត្វមានស្នែងដុះពេញខ្លួន ខណៈចម្លាក់ដទៃទៀត បង្ហាញពីសត្វក្តាន់តូច ។
ការបង្កើតនេះត្រូវបានរកឃើញ ដោយចៃដន្យនៅកន្លែង បញ្ចុះសពបុរាណមួយនៅ Dunchraigaig Cairn ក្នុង Kilmartin Glen, Argyll ដោយ Hamish Fenton ដែលមានប្រវត្តិផ្នែកបុរាណវិទ្យា ។
HES បានបន្តថា រូបចម្លាក់ទាំងនេះ គឺជាចម្លាក់សត្វ ដែលត្រូវបានគេស្គាល់ដំបូងបំផុត នៅប្រទេស ស្កុតលែន ហើយជាក់ស្តែងដំបូងបង្អស់ នៃចម្លាក់សត្វក្តាន់ ស្ថិតនៅសម័យបុរាណ Neolithic នៅពាសពេញ ចក្រភពអង់គ្លេស ។
Kilmartin Glen ត្រូវបានគេស្គាល់ ដោយសារការប្រមូលផ្តុំខ្ពស់ នៃសំណល់បុរាណពីសម័យកាល Neolithic រួមទាំងស្លាកពែង និងចិញ្ចៀនច្បាស់ជាងគេ ។ សត្វក្តាន់អាចជាប្រភពដ៏មាន តម្លៃនៃឆ្អឹងសាច់ និងលាក់បាំង ជាមួយនឹងសត្វក្តាន់ ដែលពួកវាប្រើ ដើម្បីធ្វើឧបករណ៍ផ្សេងៗគ្នា ធ្វើឲ្យពួកវាក្លាយជាលក្ខណៈសំខាន់នៃជីវិតរបស់ Neolithic ។
លោក Tertia Barnett អ្នកស៊ើបអង្កេតចម្បង សម្រាប់គម្រោងសិល្បៈថ្មរបស់ស្កុតឡេននៅ HES ដោយនិយាយ ថា វាត្រូវបានគេគិតថា មិនមានចម្លាក់បុរាណនៅសម័យស្កុតឡេនឡើយ ។ ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយពួកគេត្រូវបានគេរកឃើញនៅផ្នែកផ្សេងទៀត នៃទ្វីបអ៊ឺរ៉ុប ដូច្នេះវាពិតជាគួរឲ្យរំភើបណាស់ ដែលពួកគេត្រូវបានគេរកឃើញ នៅទីនេះជាលើកដំបូង នៅក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រ Kilmartin Glen ៕ ដោយ៖លី ភីលីព
