អាមេរិក ៖ វត្ថុបុរាណ នៃឧបករណ៍ធ្វើពីថ្ម មានអាយុកាល ៩០០០ ឆ្នាំ ត្រូវបានគេរកឃើញនៅបឹង Huron ប៉ុន្តែអ្នកជំនាញ បានប្តេជ្ញាថា ពួកគេមិនបានមកពីជ្រុងទេ ផ្ទុយទៅវិញ ពួកគេមានប្រភពដើម នៅក្នុងកន្លែងយកថ្ម ដែលមានចម្ងាយជាង ២.០០០ ម៉ាយល៍ នេះបើយោងតាមការចេញផ្សាយ ពីគេហទំព័រឌៀលីម៉ែល ។
ការរកឃើញនេះកត់សម្គាល់ថា ឧបករណ៍ថ្ម ទាំង២ត្រូវបានផលិតចេញពីថ្មមួយ ប្រភេទដែលមានប្រភពមកពីកណ្តាល សម័យទំនើប Oregon ។ ទាំងនេះគឺ ជាគំរូចាស់បំផុតនៃថ្មមួយប្រភេទ ជាវត្ថុធាតុភ្នំភ្លើងកើតឡើង ពីធម្មជាតិ ដែលកើតឡើង នៅពេលកកយ៉ាងលឿន នៅទ្វីបអាមេរិក។
ជំនួយការសាស្ត្រាចារ្យ UT Arlington និងជាសហអ្នក ស្រាវជ្រាវសិក្សាលោក Ashley Lemke បាននិយាយថា ក្នុងករណីនេះវត្ថុបុរាណ ដ៏អាថ៌កំបាំងទាំងនេះបង្ហាញ ពីទំនាក់ទំនង សង្គមនៅទូទាំងអាមេរិកខាងជើង ៩.០០០ ឆ្នាំមុន ។ វត្ថុបុរាណត្រូវបានរកឃើញនៅខាងក្រោមបឹង គឺមកពីប្រភព ភូគព្ភសាស្ត្រ នៅ Oregon ចម្ងាយ ៤.០០០ គីឡូម៉ែត្រ ពីចម្ងាយដែលវែងបំផុត ត្រូវបានគេកត់ត្រាទុកសម្រាប់ វត្ថុបុរាណបែបអាស អាភាសគ្រប់ ទីកន្លែងនៅលើពិភពលោក ។
នៅទូទាំងប្រវត្ដិសាស្ដ្រ ថ្មមួយប្រភេទ ០bsidian វត្ថុធាតុដើមមានតម្លៃសម្រាប់ឧបករណ៍ ទាំងបុរាណនិងសម័យ។ អ្នកស្រាវជ្រាវបានសរសេរ លើការសិក្សាថា វាមិនត្រឹមតែមាន រូបរាងសោភ័ណភាព ប៉ុណ្ណោះទេ ដូច្នេះវាត្រូវបានប្រើប្រាស់ និងជួញដូរយ៉ាងទូលំទូលាយ នៅទូទាំងប្រវត្ដិសាស្ដ្រ របស់មនុស្សជាតិ ។
ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ វាជាការពិតមិនត្រឹមតែត្រូវបានគេប្រទះឃើញ ដែលឃ្លាតឆ្ងាយ នៅក្រោមទឹកនិងគ្មាន ការចាប់អារម្មណ៍នោះទេ ប៉ុន្តែរហូតមកដល់ពេលនេះ ពីប្រភពដើមរបស់វាធ្វើឲ្យ អ្នកស្រាវជ្រាវរំភើប ។ លោក Lemke បានបន្ថែមទៀតថា អ្នកសង្កេតការណ៍មកពី ភាគខាងលិចនៃសហរដ្ឋអាមេរិក កម្ររកឃើញណាស់ នៅភាគខាងកើត ៕ដោយ៖លី ភីលីព