អង់គ្លេស ៖ ភស្តុតាងថ្មីពីលលាដ៍ក្បាល មានអាយុជាង ៤,០០០ ឆ្នាំបានបង្ហាញថា ជំងឺមហារីកច្រើនតែត្រូវបានគេចាត់ទុកថា ជាជំងឺមួយនៃសម័យទំនើប ទោះជាយ៉ាង ណាក៏ដោយ អត្ថបទវេជ្ជសាស្ត្រ ពីប្រទេសអេហ្ស៊ីប បុរាណបង្ហាញថា អ្នកព្យាបាលនៅសម័យនោះ បានដឹងពីស្ថានភាពនេះ ហើយគ្រូពេទ្យ អេហ្ស៊ីប បុរាណប្រហែល ជាបានព្យាយាមព្យាបាលជំងឺមហារីក មួយចំនួនដោយការវះកាត់ ។
លលាដ៍ក្បាលនេះជារបស់បុរសម្នាក់មានអាយុប្រហែល ៣០ ទៅ ៣៥ ឆ្នាំ នៅពេលលោកបានស្លាប់ ហើយវារស់នៅក្នុងការប្រមូលមន្ទីរពិសោធន៍ Duckworth នៅសាកលវិទ្យាល័យ Cambridge នៅចក្រភពអង់គ្លេស ។ ចាប់តាំងពីពាក់កណ្តាលសតវត្សទី ១៩ អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ បានសិក្សាលើផ្ទៃ មានស្លាកស្នាមរបស់លលាដ៍ក្បាល រួមទាំងដំបៅ ជាច្រើនដែលគិតថា តំណាងឲ្យការខូចខាតឆ្អឹង ពីដុំសាច់សាហាវ ។
អ្នកបុរាណវត្ថុវិទូចាត់ទុកលលាដ៍ ក្បាលមានស្លាកលេខ ២៣៦ ក្នុងការប្រមូលផ្ដុំនេះថា ជាគំរូដ៏ចំណាស់បំផុតមួយ នៃភាពសាហាវក្នុងពិភពបុរាណ ដែលមានអាយុកាលចន្លោះពីឆ្នាំ ២៦៨៦ មុនគ.ស និង ២៣៤៥ មុនគ.ស ។ អ្នកវិទ្យាសាស្ត្របានរាយការណ៍ ពីការរកឃើញកាលពីថ្ងៃពុធនៅទស្សនាវដ្តី Frontiers in Medicine ថា ប៉ុន្តែនៅពេលអ្នកស្រាវជ្រាវថ្មីៗនេះបានពិនិត្យយ៉ាងជិតស្និទ្ធលើស្លាកស្នាមដុំសាច់ ដោយប្រើមីក្រូទស្សន៍ឌីជីថល និងការស្កែនមីក្រូកុំព្យូទ័រ (CT) នោះ ពួកគេបានរកឃើញ សញ្ញានៃស្នាមកាត់ជុំវិញដុំសាច់ បង្ហាញថា ឧបករណ៍ដែកមុតស្រួចត្រូវ បានប្រើប្រាស់ដើម្បីយកចេញ នូវការលូតលាស់។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិត Edgard Camarós សាស្ត្រាចារ្យផ្នែកប្រវត្តិសាស្រ្តនៃសាកលវិទ្យាល័យ Santiago de Compostela ក្នុងទីក្រុងCoruña ប្រទេសអេស្ប៉ាញបាននិយាយថា វាជាលើកទីមួយហើយ ដែលមនុស្សជាតិធ្វើការវះកាត់ ជាមួយនឹងអ្វីដែលយើងហៅថាមហារីកនាពេលបច្ចុប្បន្ន។
សម្រាប់ការវិភាគលោក Camarós បានប្រាប់ CNN ថា ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ គេមិនដឹងថា តើអ្នកព្យាបាលបានព្យាយាម យកដុំសាច់ចេញ ខណៈពេលដែលអ្នកជំងឺនៅមានជីវិត ឬប្រសិនបើដុំសាច់ ត្រូវបានដកចេញបន្ទាប់ពីស្លាប់ ។
លោកបាននិយាយថា ប្រសិនបើស្នាមកាត់ ទាំងនោះត្រូវបានធ្វើជាមួយមនុស្សនោះនៅរស់ នោះយើងកំពុងនិយាយអំពីការ ព្យាបាលមួយចំនួន ដែលទាក់ទងដោយផ្ទាល់ទៅនឹង ជំងឺមហារីក ប៉ុន្តែប្រសិនបើស្នាមកាត់ត្រូវបានបង្កើតឡើង ក្រោយពេលកើត វាមានន័យថានេះគឺជាការរុករក ការធ្វើកោសល្យវិច័យផ្នែក វេជ្ជសាស្រ្ដទាក់ទងនឹងមហារីកនោះ ។
លោក Camarós បន្ថែមថា វាអស្ចារ្យណាស់ ដែលគិតថាពួកគេបានធ្វើអន្តរាគមន៍វះកាត់ ប៉ុន្តែយើងមិនអាចបែងចែករវាងការព្យាបាល និងការធ្វើកោសល្យវិច័យបានទេ ៕
ដោយ៖លី ភីលីព
