រ៉ូម៉ាំង៖ ការសិក្សាមួយរបស់អ្នកវិទ្យាសាស្ត្របានរកឃើញថា ការបំពុលដែលរីករាលដាលក្នុងចក្រភពរ៉ូម អាចបណ្តាលឲ្យមានការថយចុះការយល់ដឹងនៅទូទាំងទ្វីបអឺរ៉ុបដែលមានរយៈពេលជិត ២,០០០ ឆ្នាំមុនមកហើយ នេះយោងតាមការចេញផ្សាយពីគេហទំព័រ RT ។
យោងតាមកាសែតបានចេញផ្សាយលើ Proceedings of the National Academy of Sciences បានឲ្យដឹងថា កម្រិតបញ្ញា (IQ) របស់អ្នកស្រុកជាមធ្យមនៃអរិយធម៌បុរាណទំនងជាបានធ្លាក់ចុះពី ២.៥ ទៅ ៣ ពិន្ទុដែលជាលទ្ធផលនៃការប៉ះពាល់នឹងលោហៈធាតុពុល។
អ្នកវិទ្យាសាស្ត្របានសិក្សាសារធាតុគីមីដែលមានក្នុងស្នូលទឹកកកដែលបានស្រង់ចេញនៅ Greenland បាននិយាយថាពួកគេបានរកឃើញថាការបំពុលសំណក្នុងចក្រភពរ៉ូមបានកើនឡើងយ៉ាងខ្លាំងបន្ទាប់ពី ១៥មុនគ.ស។
លោក Joseph McConnell អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រផ្នែកអាកាសធាតុ និងបរិស្ថាននៅវិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវវាលខ្សាច់បានថ្លែងថា វាពិតជាអស្ចារ្យណាស់ដែលយើងអាចគណនាបរិមាណការបំពុលបរិយាកាសនៅអឺរ៉ុបជិត ២,០០០ ឆ្នាំមុន និងវាយតម្លៃផលប៉ះពាល់សុខភាពដែលអាចកើតមានលើអរិយធម៌រ៉ូម៉ាំងបុរាណ។
លោកបានបញ្ជាក់ថា ការរកឃើញនេះជ្រៅណាស់ ដោយសារតែពួកគេបង្ហាញថា ការបំភាយជីវសាស្ត្រពីសកម្មភាពឧស្សាហកម្ម បានបណ្តាលឲ្យមានការខូចខាតយ៉ាងទូលំទូលាយដល់សុខភាពមនុស្សអស់រយៈពេលជាង ២ សហស្សវត្សរ៍។
អ្នកវិទ្យាសាស្ត្របានពន្យល់ថា ចក្រភពរ៉ូមស្ថិតនៅកំពូលបានគ្របដណ្តប់តំបន់មេឌីទែរ៉ាណេទាំងមូល រួមទាំងអាហ្រ្វិកខាងជើង អឺរ៉ុបខាងលិច និងផ្នែកខ្លះនៃមជ្ឈិមបូព៌ា ត្រូវបានគេជីកយករ៉ែ និងរលាយប្រាក់យ៉ាងច្រើន និងនាំមុខសម្រាប់កាក់របស់ពួកគេ សម្រាប់សេដ្ឋកិច្ចរបស់ពួកគេ ហើយជាលទ្ធផល បរិមាណដ៏ច្រើននៃលោហធាតុពុលជាប់ខ្លួនទៅនឹងភាគល្អិតនៃធូលីក្នុងបរិយាកាស៕
