ញូម៉ិកស៊ិកូ៖ កាលថ្ងៃទី១៦ ខែកក្កដា ឆ្នាំ ១៩៤៥ កងទ័ពសហរដ្ឋអាមេរិក បានសាកល្បង គ្រាប់បែកនុយក្លេអ៊ែរដំបូង នៅ Trinity Site ក្នុងរដ្ឋញូម៉ិកស៊ិកូ ដោយមិនដឹងថា ពួកគេនឹងបន្សល់ទុក នូវអ្វីមួយដែលអាចជួយ ការស្រាវជ្រាវវិទ្យាសាស្ត្រឡើយ នេះបើយោងតាមការចេញផ្សាយ ពីគេហទំព័រឌៀលីម៉ែល។
ច្រើនទសវត្សរ៍ ក្រោយមកកំណប់ទ្រព្យ ដែលបានលាក់នេះ ត្រូវបានគេរកឃើញថា គ្រីស្តាលជាទម្រង់ថ្មីនៃរូបធាតុ ដែលបំពានច្បាប់ វត្ថុធាតុដើមគ្រីស្តាល់បុរាណ។ វត្ថុពណ៌ក្រហមត្រូវបានគេរកឃើញ នៅក្នុងរ៉ែបង្កើតឡើង ដោយកម្ដៅខ្លាំង និងសម្ពាធពីការបំផ្ទុះគ្រាប់បែកអាតូមិច បានបញ្ចូលខ្សាច់ទៅក្នុងកញ្ចក់ ហើយរួមបញ្ចូលទាំងដាន នៃប៉មរលាយ និងខ្សែបញ្ជូន។
ប្រភេទនៃគ្រីស្តាលនេះ ត្រូវបានគេសង្កេតឃើញ តែនៅក្នុងឧតុនិយម Khatyrka មានអាយុកាលយ៉ាងហោចណាស់ រាប់រយលានឆ្នាំ ដែលមានន័យថា វត្ថុត្រូវបានគេរកឃើញ នៅ New Mexico គឺជាវត្ថុចំណាស់ជាងគេបំផុត ដែលបង្កើតដោយមនុស្ស។ អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រជឿជាក់ថា វត្ថុត្រូវបានរកឃើញថ្មីនេះ នឹងជួយឲ្យពួកគេយល់កាន់តែច្បាស់ ពីការផ្ទុះនុយក្លេអ៊ែរខុសច្បាប់ និងទប់ស្កាត់ការរីកសាយអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ។
លោក Terry Wallace នាយកផ្នែកមន្ទីរពិសោធន៍ជាតិ Los Alamos បានមានប្រសាសន៍ថា គ្រីស្តាល់មានភាពអស្ចារ្យ ស្ថិតក្នុងភាពស្មុគស្មាញ ប៉ុន្តែគ្មាននរណាម្នាក់អាចប្រាប់យើង ពីមូលហេតុដែលវាត្រូវបាន បង្កើតឡើងតាមរបៀបនេះឡើយ។ ប៉ុន្តែនៅថ្ងៃណាមួយ អ្នកវិទ្យាសាស្រ្ត ឬវិស្វករនឹងគិតគូរហើយជញ្ជីង នឹងត្រូវបានលើកចេញពីភ្នែករបស់យើង ហើយយើងនឹងមានការពន្យល់ អំពីទែម៉ូម៉ែត្រសម្រាប់ការបង្កើតវា។
បន្ទាប់មកខ្ញុំសង្ឃឹមថា យើងអាចប្រើចំណេះដឹងនោះ ដើម្បីយល់កាន់តែច្បាស់ អំពីការផ្ទុះនុយក្លេអ៊ែរ ហើយទីបំផុតនឹងនាំ ឲ្យមានរូបភាពពេញលេញ នៃអ្វីដែលការធ្វើតេស្តិ៍នុយក្លេអ៊ែរ។ គ្រាប់បែកដែលផ្ទុកទៅដោយផ្លាទីន ១៣ ផោនបានបំផ្លាញអ្វីៗទាំងអស់ អាចមើលឃើញដោយការផ្ទុះ ដ៏គួរឲ្យស្ញប់ស្ញែង ស្មើនឹង ២១,០០០ តោននៃ TNT ។
ក្បាលគ្រាប់បែក ត្រូវបានគេដាក់លើទង់ដែង ពីខ្សែបញ្ជូន និងឧបករណ៍ធ្វើតេស្តិ៍ផ្សេងៗ បានរលាយភ្លាមៗពីការបំផ្ទុះ ហើយទាំងអស់នេះបានបង្កើត ទៅជារ៉ែដែលត្រូវបានរកឃើញថ្មី មានឈ្មោះថា ទ្រីនិត (trinitite)៕ ដោយ៖លី ភីលីព
