អ៊ីរ៉ាក់៖ អ្នកវិទ្យាសាស្ត្របាននិយាយថា ស្ត្រីអាយុ ៤០ ឆ្នាំម្នាក់ ត្រូវបានគេកប់ក្នុងរូងភ្នំកាលពី ៧៥,០០០ឆ្នាំមុន ដោយពួកគេយកនាងទៅដាក់ក្នុងរូងភ្នំមានប្រហោងសម្រាប់ផ្ទុករាងកាយរបស់នាង ចំណែកដៃឆ្វេងរបស់នាងត្រូវបានអង្កាញ់ពីក្រោមក្បាលរបស់នាង ហើយថ្មនៅពីក្រោយក្បាលរបស់នាងអាចនឹងត្រូវបានដាក់ជាខ្នើយ។
គ្រោងឆ្អឹងត្រូវបានគេស្គាល់ថា Shanidar Z បន្ទាប់ពីរូងភ្នំក្នុងប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់ Kurdistan ជាកន្លែងដែលនាងត្រូវបានរកឃើញនៅឆ្នាំ ២០១៨ ហើយស្ត្រីនេះគឺជាមនុស្សសម័យបុរាណ Neanderthal ជាប្រភេទមនុស្សបុរាណដែលបានបាត់ខ្លួនប្រហែល ៤០,០០០ឆ្នាំមុន។
អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រដែលសិក្សាគ្រោងឆ្អឹងរបស់នាង បានខ្ទាស់លលាដ៍ក្បាលរបស់នាងជា ២០០បំណែកឆ្អឹង ដោយធ្វើការចំណាយពេល៩ ខែ។ ពួកគេបានប្រើវណ្ឌវង្កនៃមុខ និងលលាដ៍ក្បាល ដើម្បីណែនាំការកសាងឡើងវិញ ដើម្បីយល់ពីអ្វីដែលនាងមានរូបរាង។ ការកម្សាន្ដដ៏គួរឲ្យចាប់អារម្មណ៍នេះត្រូវបានបង្ហាញលើភាពយន្តឯកសារថ្មី “Secrets of the Neanderthals” ដែលផលិតដោយ BBC សម្រាប់ Netflix អាចរកបានសម្រាប់ការផ្សាយនៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍។
លោកស្រីវេជ្ជបណ្ឌិត Emma Pomeroy អ្នកជំនាញខាងផ្នែកបុរាណវិទ្យា និងជាសាស្ត្រាចារ្យរងនៃនាយកដ្ឋានបុរាណវិទ្យានៃសាកលវិទ្យាល័យ Cambridge បាននិយាយថា ដោយមានស្នាមរោមចិញ្ចើមច្បាស់លាស់ និងគ្មានចង្កា លលាដ៍ក្បាលរបស់មនុស្សបុរាណ Neanderthals មើលទៅខុសពីប្រភេទសត្វរបស់យើងគឺ Homo sapiens ។ លោកស្រី Pomeroy បានបន្តថា ការកែទម្រង់មុខ Shanidar Z បានបង្ហាញថា ភាពខុសគ្នាទាំងនេះប្រហែលជាមិនមានភាពស្រឡះក្នុងជីវិតទេ។
លោកស្រី Pomeroy បានបន្ថែមថា នាងពិតជាមានមុខធំណាស់សម្រាប់ទំហំរបស់នាង ។ នាងមានចិញ្ចើមធំៗ ដែលជាធម្មតាយើងមើលមិនឃើញ ប៉ុន្តែខ្ញុំគិតថាស្លៀកសម្លៀកបំពាក់ទំនើបអ្នកប្រហែលជាមើលមិនបាន ២ដង។
មនុស្សបុរាណ Neanderthals បានរស់នៅពាសពេញទ្វីបអឺរ៉ុប មជ្ឈិមបូព៌ា និងភ្នំអាស៊ីកណ្តាល អស់រយៈពេលប្រហែល ៣០០,០០០ ឆ្នាំ ដោយត្រួតលើគ្នាជាមួយនឹងមនុស្សសម័យទំនើបអស់រយៈពេល ៣០,០០០ ឆ្នាំ ឬច្រើនជាងនេះ។ ការវិភាគ DNA ពីមនុស្សបច្ចុប្បន្នបានបង្ហាញថា ក្នុងអំឡុងពេលនេះ Neanderthals និង Homo sapiens បានជួបប្រទះគ្នាទៅវិញទៅមក និងបានបង្កាត់ពូជម្តងម្កាល៕ ដោយ៖លី ភីលីព
