ទីក្រុងឡុងដ៍៖ ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រនិយាយថា ប្រភេទសត្វមូសរាតត្បាត ទំនងជាទទួលខុសត្រូវ ចំពោះការផ្ទុះជំងឺគ្រុនចាញ់ ដ៏ធំនៅប្រទេសអេត្យូពី កាលពីដើមឆ្នាំនេះ ជាការរកឃើញដែល អ្នកជំនាញបានហៅថា ជាសញ្ញាគួរឲ្យព្រួយបារម្ភ ដែលថាការវិវឌ្ឍន៍ប្រឆាំងនឹង ជំងឺនេះមានហានិភ័យក្នុងការ ដោះស្រាយយោងតាមការចេញ ផ្សាយពីគេហទំព័រជប៉ុនធូដេ។
ប្រភេទសត្វមូសត្រូវបានគេស្គាល់ថា Anopheles stephensi ភាគច្រើនត្រូវបានគេឃើញ នៅប្រទេសឥណ្ឌា និងឈូងសមុទ្រពែក្ស។ នាឆ្នាំ ២០១២ វាត្រូវបានគេរកឃើញនៅប្រទេស Djibouti ហើយចាប់តាំងពីពេលនោះ មកវាត្រូវបានគេរកឃើញក្នុងប្រទេសស៊ូដង់ សូម៉ាលី យេម៉ែន និងនីហ្សេរីយ៉ា។ សត្វមូសនេះត្រូវបានគេសង្ស័យថា ជាអ្នកនៅពីក្រោយការកើនឡើង នៃជំងឺគ្រុនចាញ់នៅប្រទេស Djibouti នាពេលថ្មីៗនេះ ដែលជំរុញឲ្យអង្គការសុខភាពពិភពលោក ព្យាយាមបញ្ឈប់សត្វល្អិត ពីការរីករាលដាលបន្ថែមទៀត នៅក្នុងទ្វីបអាហ្រ្វិក។
កាលពីថ្ងៃអង្គារកន្លងទៅ អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រជំងឺគ្រុនចាញ់ Fitsum Tadesse បានធ្វើបទបង្ហាញពីការស្រាវជ្រាវ នៅកិច្ចប្រជុំនៃសមាគមវេជ្ជសាស្ត្រ ត្រូពិចអាមេរិកនៅទីក្រុង Seattle ដោយបង្ហាញថា មូសដែលរាតត្បាតក៏ ទទួលខុសត្រូវចំពោះការផ្ទុះឡើង នៅក្នុងប្រទេសអេត្យូពីផងដែរ។
កាលពីខែមករា មន្ត្រីសុខាភិបាលនៅទីក្រុង Dire Dawa ជាមជ្ឈមណ្ឌលដឹកជញ្ជូនដ៏សំខាន់ បានរាយការណ៍ពីការកើនឡើង យ៉ាងឆាប់រហ័សនៃជំងឺគ្រុនចាញ់។ Tadesse អ្នកដឹកនាំអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ នៅវិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវ Armauer Hansen ក្នុងទីក្រុង Addis Ababa បានលោតចូលជាមួយក្រុម របស់គាត់ដើម្បីស៊ើបអង្កេត។ ពួកគេបានតាមដាន ករណីជំងឺគ្រុនចាញ់ជាង ២០០ ករណី ពិនិត្យទីតាំងមូសនៅក្បែរនោះ និងបានធ្វើតេស្តសត្វមូសរាតត្បាត សម្រាប់ប៉ារ៉ាស៊ីតគ្រុនចាញ់។ ពួកគេមិនបានរកឃើញមូសជាច្រើន ដែលជាធម្មតារីករាលដាល ជំងឺគ្រុនចាញ់នៅទ្វីបអាហ្វ្រិក។ ផ្ទុយទៅវិញ ពួកគេបានរកឃើញដង់ស៊ីតេខ្ពស់ នៃមូសដែលរាតត្បាត។ Tadesse និងសហការីបានសន្និដ្ឋានថា មូសដែលរាតត្បាតត្រូវបានភ្ជាប់ យ៉ាងខ្លាំងទៅនឹងការផ្ទុះឡើង ៕
ដោយ៖ លី ភីលីព
