ម៉ិកស៊ិក៖យោងតាមការចេញផ្សាយពីគេហទំព័រ Sputnik បានប្រាប់ឲ្យដឹងថា ព្រឹត្តិការណ៍រញ្ជួយដីនៅឆ្នាំ ២០២២ បានរកឃើញវត្ថុបុរាណដ៏គួរឲ្យភ្ញាក់ផ្អើលមួយនៅក្រោមអគារនៃសាលាច្បាប់ក្នុងទីក្រុងម៉ិកស៊ិក ជាក្បាលពស់ដ៏ធំសម្បើមដែលតុបតែងយ៉ាងរស់រវើកជាមួយនឹងឫសគល់កាលសម័យអាណាចក្រភព Aztec ។
ការរញ្ជួយដីកម្រិត ៧.៦ រ៉ិចទ័របានរំកិលឆ្លងកាត់ទីក្រុងម៉ិកស៊ិកកាលពីថ្ងៃទី ១៩ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ ២០២២ មិនត្រឹមតែបានផ្លាស់ប្តូរទីតាំងរាងកាយប៉ុណ្ណោះទេ ដោយសារការរញ្ជួយដីរញ្ជួយក៏បានរកឃើញរូបចម្លាក់ក្បាលសត្វពស់ដែលនៅខាងក្រោមអគារលំនៅដ្ឋានជាសាលាច្បាប់មានទំនាក់ទំនងជាមួយសាកលវិទ្យាល័យជាតិស្វយ័ត នៃប្រទេសម៉ិកស៊ិក។ របកគំហើញនេះបានផ្តល់នូវការមើលឃើញដ៏គួរឲ្យភ្ញាក់ផ្អើលមួយទៅកាន់អតីតកាលបុរាណរបស់ទីក្រុង។
វិវរណៈនេះត្រូវបានលាតត្រដាងជាផ្លូវការដោយវិទ្យាស្ថានជាតិនរវិទ្យា និងប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់ប្រទេសម៉ិកស៊ិក (INAH – el Instituto Nacional de Antropologia e Historia)។ ជាមួយនឹងកេរ្តិ៍ដំណែលដែលមានអាយុកាលជាងកន្លះសហស្សវត្សរ៍ សត្វពស់បានលាតត្រដាងក្នុងកំណត់ហេតុប្រវត្តិសាស្ត្រចាប់ផ្តើមក្នុងសម័យកាលមួយនៅពេលដែលពួក Aztecs គ្រប់គ្រងលើអ្វីដែលនឹងវិវត្តន៍ទៅជាស្នូលនៃរដ្ឋធានីដ៏អ៊ូអររបស់ Tenochtitlan ។
រូបចម្លាក់សត្វពស់ដ៏គួរឲ្យភ្ញាក់ផ្អើលបានបង្ហាញដោយ INAH បានធ្វើឲ្យអ្នកសិល្បៈមានការភ្ញាក់ផ្អើលយ៉ាងខ្លាំង។ ស្នាដៃនេះផ្ទុកនូវវត្តមានដ៏មានតម្លៃដោយមានប្រវែង ៥,៩ ហ្វីត ទទឹង ២,៨ ហ្វីត និងកម្ពស់ ៣,៣ ហ្វីត មានទម្ងន់ប្រមាណ ១៣០០ គីឡូក្រាម។ យ៉ាងណាមិញ អ្វីដែលធ្វើឲ្យវាមានពន្លឺខ្លាំងគឺការលេងពណ៌យ៉ាងរស់រវើកដែលតុបតែងផ្ទៃរបស់វា ពីពណ៌ក្រហមយ៉ាងខ្លាំងទៅពណ៌ខៀវស្ងប់ស្ងាត់ ផ្សំជាមួយពណ៌ខ្មៅជ្រៅ និងពណ៌ស។
នៅចំកណ្តាលនៃប្រទេសម៉ិកស៊ិកបុរាណ ពួក Aztecs បានបង្កើតប្រាសាទខ្ពស់ៗ និងពីរ៉ាមីតដ៏ធំ ដែលការលះបង់របស់ពួកគេបានពង្រីកដល់វិញ្ញាណនៃអាទិទេពក្នុងចំណោមអាទិទេពជាព្រះដ៏គួរឲ្យគោរព តែងតែតំណាងឲ្យសត្វពស់បានកាន់កាប់កន្លែងដ៏លេចធ្លោមួយ។ យ៉ាងណាក៏ដោយ ចម្លាក់នេះនៅតែលាក់បាំងដោយអាថ៌កំបាំងចំពេលដែលសារីរិកធាតុត្រូវបានគេស្រង់ឡើងដោយទុកឲ្យអ្នកបុរាណវិទូពិចារណាអំពីប្រភពដើមពិតរបស់វា។
ជិត ៨០ ភាគរយនៃផ្ទៃរូបចម្លាក់រក្សាបាននូវពណ៌ដើម រស់រវើក ជាសក្ខីភាពមួយចំពោះបច្ចេកទេសអភិរក្សដ៏យកចិត្តទុកដាក់។ ជាមួយនឹងភាពច្បាស់លាស់ និងការយកចិត្តទុកដាក់ ក្រុមវិទ្យាស្ថានជាតិជំនាញផ្នែកនរវិទ្យា និងប្រវត្តិសាស្រ្តបានលើកក្បាលសត្វពស់យ៉ាងប៉ិនប្រសប់ចេញពីលំនៅឋានរបស់វាដោយប្រើស្ទូច។ ក្រោយមក ពួកគេបានបិទបាំងរូបចម្លាក់ប្រកបដោយសិល្បៈនៅក្នុងបន្ទប់សំណើមដែលផលិតតាមបំណង ដោយការពារភាពត្រចះត្រចង់ដែលមើលឃើញរបស់វា៕
ដោយ៖លី ភីលីព
