សំបកខ្យង រាងពងក្រពើ រកឃើញ ក្នុងរូងភ្នំបារាំងជិត៨០ឆ្នាំ មកជាឧបរកណ៍ភ្លេង ដំបូងបំផុតកាល១៨០០០ ឆ្នាំមុន

បារាំង៖សំបកខ្យងរាងពងក្រពើដែលគេស្គាល់ដំបូងបំផុនៅតថា ជាឧបរកណ៍ភ្លេងជាលើកដំបូងក្នុងរយៈពេល ១៨០០០ ឆ្នាំ បន្ទាប់ពីអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រថ្មីបានរកឃើញថា វាជាឧបករណ៍ខ្យល់ និងមិនមែនជាពែងសម្រាប់ធ្វើពិធីដូចដែល បានគិតពីដំបូងឡើយ នេះបើយោងតាមការចេញផ្សាយពីគេហទំព័រឌៀលីម៉ែល។

សំបកខ្យងត្រូវបានគេរកឃើញនៅក្នុងរូងភ្នំ Marsoulas នៅតាមវាលខ្សាច់ពីរ៉ាមីតបារាំងកលឆ្នាំ ១៩៣១ ត្រូវបានគេប្រើជាឧបរកណ៍ភ្លេងលើកដំបូងក្នុងរយៈពេល ១៨០០០ ឆ្នាំបន្ទាប់ពីការវិភាគថ្មីបានរកឃើញថា វាជាឧបករណ៍ខ្យល់។ ដើមឡើយជាកម្មសិទ្ធិរបស់ខ្យងសមុទ្រដ៏ធំមួយនៃប្រភេទ Charonia សំបកត្រូវបានគេគិតថា ដំបូងត្រូវបានគេប្រើជាពែងទឹកផឹកក្នុងពិធីបុណ្យ។

ឥឡូវត្រូវបានគេស្គាល់ថា ជាសំបកខ្យង់ Marsoulas ក៏ជាវត្ថុមានតម្លៃមិនអាចកាត់ថ្លៃបានមានទំហំ ៣១ ស,ម និងកម្ពស់រហូតដល់១៨ ស. ម អង្កត់ផ្ចិតរហូតដល់០,៨ ស.ម។ វាត្រូវបានដាក់នៅសារមន្ទីរMusée du quai Branly-Jacques Chirac នៅទីក្រុងប៉ារីស ប៉ុន្តែវាត្រូវបានស្រាវជ្រាវដោយអ្នកស្រាវជ្រាវជនជាតិបារាំង ប៉ុណ្ណោះដោយសារតែសារពើភ័ណ្ឌថ្មីៗនេះ។

ដើម្បីបញ្ជាក់ថា សំបកខ្យង់សមុទ្រនេះត្រូវបានប្រើដើម្បីផលិតសំឡេង អ្នកវិទ្យាសាស្ត្របានចុះបញ្ជីជំនួយពីអ្នកលេងស្នែង ដែលអាចផលិតសំឡេងបាន៣ នៅជិតកំណត់ចំណាំ C, C-sharp និង D។ការវិភាគថ្មីនៃសំបក និងប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់វាត្រូវបានដឹកនាំ ដោយអ្នកជំនាញមកពីមជ្ឈមណ្ឌលជាតិស្រាវជ្រាវវិទ្យាសាស្ត្របារាំង (CNRS) និងសាកលវិទ្យាល័យ Toulouse-Jean Jaurèsក៏ដូចជាMusée du quai Branly-Jacques Chirac នៅទីក្រុងប៉ារីស៕ ដោយ៖លី ភីលីព