អាហ្វ្រិក ៖ ការប្រែប្រួលយ៉ាងខ្លាំង នៃអាកាសធាតុ ដែលបានកើតឡើងប្រហែល ៣០ លានឆ្នាំមុនបណ្តាល ឲ្យមានការផុតពូជយ៉ាងធំ នៅទ្វីបអាហ្វ្រិក និងឧបទ្វីបអារ៉ាប់ ដែលឥឡូវនេះ ត្រូវបានចងក្រងជាឯកសារ ដោយសហគមន៍វិទ្យាសាស្ត្រ នេះបើយោងតាមការចេញផ្សាយ ពីគេហទំព័រឌៀលីម៉ែល។
ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រអន្ដរជាតិ បានធ្វើការវិភាគទៅលើការ ប្រមូលហ្វូស៊ីលដ៏ធំមួយ ពីក្រុមថនិកសត្វចំនួន ៥ ដែល ធ្លាប់ធ្វើដំណើរ នៅតំបន់ទាំងនោះ ដោយបង្ហាញថា ៦៣ ភាគរយ នៃប្រភេទសត្វបានបាត់ពីផែនដី ។ ក្រុមថនិកសត្វរួមមាន ក្រុមសត្វផុតពូជហៅ ថា hyaenodonts ក្រុមកណ្តុរចំនួន២ក្រុម អាណូម៉ាលលូស (កំប្រុកកន្ទុយ) និងអ៊ីសស្ត្រិកណៃថេត (ក្រុមសត្វស្វា និងកណ្តុរម៉ូលអាក្រាត) និងក្រុមសត្វពីរក្រុមគឺស្ត្រេសស៊ីរីន (លីមឺរ និងឡោរីស) ) និងជីដូនជីតាផ្ទាល់របស់យើងគឺសត្វស្រមោច (ស្វា apes និងស្វា) ។
ការផុតពូជដ៏ធំនេះត្រូវបានបង្កឡើងនៅពេលវាលភក់បានផ្លាស់ប្តូរទៅជាពិភពទឹកកកហើយធ្វើតាមការផ្លាស់ប្តូររវាងសម័យភូមិសាស្ត្រដែលគេហៅថា Eocene និង Oligocene។ អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ បានពន្យល់ ថា ផែនដីកាន់តែត្រជាក់ ឡើងផ្ទាំងទឹកកក ពង្រីកកម្រិតទឹកសមុទ្រ ធ្លាក់ចុះព្រៃចាប់ផ្តើមផ្លាស់ប្តូរ ទៅជាវាលស្មៅហើយកាបូនឌីអុកស៊ីត កាន់តែខ្វះខាត ។
រយៈពេលនេះបានបញ្ចប់ ដោយជិតពីរភាគបីនៃប្រភេទសត្វ ដែលគេស្គាល់នៅទ្វីបអឺរ៉ុប និងអាស៊ីកំពុងផុតពូជ ប៉ុន្តែវាត្រូវបានគេជឿជាក់ថា ព្រឹត្តិការណ៍នេះ បានជួយ សង្គ្រោះអាហ្វ្រិកទាំងនោះ ។ ការប៉ាន់ស្មាននេះ ដោយសារតែអាកាស ធាតុស្រាលក្នុងតំបន់ និងភាពជិតស្និទ្ធ ទៅនឹងខ្សែអេក្វាទ័រ ប៉ុន្តែការវិភាគថ្មីបង្ហាញថា វានៅឆ្ងាយពីករណីនេះ ។
លោក Dorien de Vries អ្នកស្រាវជ្រាវក្រោយ ឧត្តមនៅសាកលវិទ្យាល័យ Salford និងជាអ្នកស្រាវជ្រាវ ឈានមុខគេបាននិយាយថា វាគឺជាប៊ូតុងកំណត់ឡើងវិញ ពិតប្រាកដ ។ ក្រុមនេះបានរកឃើញក្រុម ទាំងនោះបានលេច ចេញមកពីរ បីលានឆ្នាំក្រោយ ប៉ុន្តែបានវិវត្តជាមួយ នឹងរូបរាងថ្មីបង្ហាញថា មានរយៈពេល នៃការជាសះស្បើយឡើងវិញ បន្ទាប់ពីការផុតពូជ ៕ដោយ៖លី ភីលីព
