បរទេស៖ យន្តហោះ ដែលប្លែកជាងគេបំផុតរបស់ពិភពលោក B-2 Spirit គឺជាយន្តហោះទម្លាក់គ្រាប់បែកបំបាំងកាយធុនធ្ងន់។ តាមពិត យន្តហោះ B-2 គឺជាយន្តហោះទម្លាក់គ្រាប់បែកបំបាំងកាយប្រតិបត្តិការតែមួយគត់របស់ពិភពលោក ហើយជាមួយនឹងតម្លៃកម្មវិធីសរុបចំនួន ២,១៣ពាន់លានដុល្លារក្នុងយន្តហោះ B-2 មួយគ្រឿង ក៏ជាយន្តហោះដែលមានតម្លៃថ្លៃជាងគេបំផុតរបស់ពិភពលោកផងដែរ។
The Spirit ត្រូវបានរចនាឡើងកំឡុងពេលកំពូលនៃសង្គ្រាមត្រជាក់ ក្រោមគម្រោង “Advanced Technology Bomber” របស់រដ្ឋបាលលោក Carter ក្នុងគោលបំណងជ្រៀតចូលប្រព័ន្ធការពារដែនអាកាសសូវៀត ដែលកាន់តែទំនើប និងទាក់ទាញគោលដៅតម្លៃខ្ពស់។
ដើម្បីជៀសផុតពីប្រព័ន្ធការពារដែនអាកាសរបស់សូវៀត ដែលងាយរងគ្រោះ និងស្លាប់បាត់បង់ជីវិត យន្តហោះ B-2 ត្រូវបានរចនាឡើងជុំវិញបច្ចេកវិទ្យាបំបាំងកាយ ដែលអនុញ្ញាតឱ្យយន្តហោះទម្លាក់គ្រាប់បែកអាចជ្រាបចូលទៅក្នុងដែនអាកាសដែលមានការប្រកួតប្រជែងដោយមិនអាចរកឃើញបាន។ យន្តហោះ B-2 ជាមួយនឹងការសង្កេតទាបរបស់វា មានសមត្ថភាពដាក់ពង្រាយអាវុធ ធម្មតា និង thermonuclear ។
ការចំណាយដ៏គួរឱ្យកត់សម្គាល់របស់កម្មវិធី គឺគួរឱ្យចង់សើចក្នុងអំឡុងពេលសង្គ្រាមត្រជាក់ នៅពេលដែលយន្ដហោះ B-2 ត្រូវបានរចនា និងបញ្ជាទិញជាលើកដំបូង។ ដំបូងឡើយ យន្តហោះទម្លាក់គ្រាប់បែកចំនួន ១៣២គ្រឿងត្រូវបានគេរំពឹងថា នឹងត្រូវបានផលិតឡើង ដែលផ្តល់ឱ្យសហរដ្ឋអាមេរិក នូវធនធានដ៏ច្រើន ដើម្បីជ្រាបចូលទៅក្នុងដែនអាកាសសូវៀត។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ការដួលរលំនៃសហភាពសូវៀត ដែលបានកើតឡើងត្រឹមតែពីរឆ្នាំបន្ទាប់ពីការហោះហើរលើកដំបូងរបស់ B-2 ក្នុងឆ្នាំ ១៩៨៩ និងជាងពាក់កណ្តាលទសវត្សរ៍មុនពេលការណែនាំរបស់យន្ដហោះ B-2 ក្នុងឆ្នាំ១៩៩៧ បានចាកចេញពី B-2 ដោយគ្មានគោលបំណងចម្បងរបស់វា។
ក្នុងអំឡុងសុន្ទរកថារដ្ឋឆ្នាំ១៩៩២ ប្រធានាធិបតីលោក George H. W. Bush បានប្រកាសថាការផលិតយន្ដហោះ B-2 នឹងត្រូវកាត់បន្ថយមកត្រឹមតែ ២០ យន្តហោះ ដែលតិចជាង ១ភាគ៦ នៃការព្យាករយន្តហោះដើម ១៣២គ្រឿង ។
ជាមួយនឹងសង្គ្រាមត្រជាក់ បានបញ្ចប់ អ្នកបង់ពន្ធ និងសភា លែងមានឆន្ទៈក្នុងការរ៉ាប់រងការចំណាយ សម្រាប់កម្មវិធី B-2 ដ៏ធំទូលាយទៀតហើយ។ តាមពិតតម្លៃនៃយន្ដហោះ B-2s គឺថ្លៃហួសហេតុពេក ពួកគេបានក្លាយជារឿងចម្រូងចម្រាសជាសាធារណៈ។
ការិយាល័យគណនេយ្យទូទៅរបស់សភា (GAO) បានឲ្យដឹងនៅក្នុងឆ្នាំ១៩៩៦ ថាយន្ដហោះ B-2 “នឹងក្លាយជាយន្តហោះទម្លាក់គ្រាប់បែក ដែលមានតម្លៃថ្លៃបំផុត សម្រាប់ប្រតិបត្តិការលើមូលដ្ឋានយន្តហោះនីមួយៗ” ។ យន្ដហោះ B-2 នឹងត្រូវចំណាយ ៣ដងច្រើនជាង B-1 និងច្រើនជាង ៤ ដងច្រើនជាងយន្ដហោះ B-52 ។
បញ្ហាចំណាយបន្ថែម គឺតម្រូវការថែទាំរបស់ B-2 ។ សម្រាប់ម៉ោងហោះហើរនីមួយៗ B-2 ត្រូវការការថែទាំ ១១៩ ម៉ោង។ តាមការប្រៀបធៀប B-1 ត្រូវការពេល ៦០ ម៉ោង ខណៈពេលដែល B-52 ត្រូវការត្រឹមតែ ៥៣ម៉ោងប៉ុណ្ណោះ ។
ការចំណាយរបស់យន្ដហោះ B-2 ត្រូវបានកើនឡើងបន្ថែមទៀតជាមួយនឹងតម្រូវការ ដែលមានទំហំធំល្មម សម្រាប់ដាក់ស្លាប ១៧២ ហ្វីតរបស់ B-2 ហើយអាច ត្រូវរក្សាទុកឱ្យត្រជាក់គ្រប់គ្រាន់ ដើម្បីសម្រួលដល់ការបំបាំងកាយដែលងាយរងកម្ដៅរបស់ B-2 ។
សរុបមក យន្តហោះ B-2 មានតម្លៃប្រហែល ១៣៥០០០ដុល្លារ ក្នុងមួយម៉ោងនៃពេលវេលាហោះហើរ ដែលមានតម្លៃទ្វេដងនៃយន្ដហោះ B-1 ឬ B-52 ។ The Spirit មិនមែនជាប្រព័ន្ធអាវុធ តែមួយគត់ ដែលមើលទៅល្អ សម្រាប់អ្នករៀបចំផែនការថវិកាក្នុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៨0 នោះទេ ប៉ុន្តែបណ្តាលឱ្យមានការខឹងសម្បារនៅក្នុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៩០ តិចជាងការមិនពេញចិត្ដសូវៀត ។ ប្រែសម្រួល ឈូក បូរ៉ា
