អាមេរិក ៖ រូបធាតុងងឹត ដែលត្រូវបានគេនិយាយថា ត្រូវបង្កើតបានជា ៨៥ ភាគរយ នៃសាកលលោក ដោយឃ្លាតឆ្ងាយ ពីអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រអស់ រយៈពេលជាង ៥០ ឆ្នាំមកហើយ ប៉ុន្តែការស្រាវជ្រាវថ្មី ប្រហែលជាអាចដោះស្រាយបាន នេះបើយោងតាមការចេញផ្សាយ ពីគេហទំព័រឌៀលីម៉ែល ។
ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវជនជាតិ អាមេរិកមួយក្រុម បានសន្មតថា កាឡាក់ស៊ីរបស់យើងពោរពេញ ទៅដោយភាគល្អិតតូចៗ ដែលមានម៉ាស គេហៅថា ធាតុងងងឹតហើយការពិសោធន៍ រូបវិទ្យាភាគល្អិត បុរាណ មិនអាចរកឃើញបានទេ ។ អ្វីដែលសំខាន់នោះបញ្ហា ងងឹតអាចជាពន្លឺពេក សម្រាប់បច្ចេកវិទ្យាបច្ចុប្បន្ន ។
ជាមួយនឹងសម្មតិកម្មថ្មីនេះ ក្រុមការងារស្នើឲ្យមាន ឧបករណ៍វាស់ល្បឿន ដែលមានទំហំកាក់ ធ្វើពីស៊ីលីកុន នីញ៉ូដ និងកញ្ចក់ស្តើងបំផុត ដើម្បីលោតពន្លឺរវាងផ្ទៃទាំង២ ។ ប្រសិនបើចម្ងាយរវាងវត្ថុធាតុ ទាំង២ផ្លាស់ប្តូរ អ្នកស្រាវជ្រាវនឹងដឹងច្បាស់ ពីពន្លឺដែលឆ្លុះបញ្ចាំងថា ធាតុងងឹតព្រោះនីត្រាតស៊ីលីកុន និងប៊ីរីលីមមានលក្ខណៈសម្បត្តិខុសគ្នា នៃវត្ថុធាតុដូច្នេះបង្ហាញ ពីអត្ថិភាពនៃរូបធាតុងងឹត ។
គំនិតនៃរូបធាតុងងឹត ត្រូវបានគេស្គាល់ដំបូងថា បញ្ហាបាត់ខ្លួនត្រូវ បានបង្កើតឡើងក្នុងឆ្នាំ ១៩៣៣ បន្ទាប់ពីការរកឃើញថា ម៉ាសនៃផ្កាយទាំងអស់ នៅក្នុងចង្កោមកាឡាក់ស៊ី បានប្រើប្រហែលមួយភាគរយ នៃម៉ាសត្រូវការ ដើម្បីរក្សាកាឡាក់ស៊ីពីការគេច ចេញពីចង្កោមទាញទំនាញ ។ ច្រើនទសវត្សរ៍ក្រោយមក នៅទសវត្សឆ្នាំ ១៩៧០ តារាវិទូ អាមេរិក Vera Rubin និង Kent Ford បានរកឃើញភាពមិនប្រក្រតី នៅក្នុងគន្លងតារានៃកាឡាក់ស៊ី ៕ដោយ៖លី ភីលីព
