រុស្ស៊ី ៖ អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រនិយាយថា អំពូលភ្លើងខាងជើង ឬ Aurora Borealis បានទាក់ទាញការចាប់អារម្មណ៍ របស់មនុស្សជាតិ អស់រាប់ពាន់ឆ្នាំមកហើយ ប៉ុន្តែរបៀបអំពូលភ្លើង ដែលបានបង្កើត នៅមានអាថ៌កំបាំង នៅឡើយ នេះបើយោងតាមការចេញផ្សាយ ពីគេហទំព័រឌៀលីម៉ែល ។
ឥឡូវអ្នកវិទ្យា សាស្ត្របន្តថា ពួកគេមានភ័ស្តុតាងច្បាស់លាស់ ដែលចែងចាំងលោហធាតុ ដ៏អស្ចារ្យគឺបណ្តាលមកពី រលកអេឡិច ត្រូម៉ាញេទិក មានឥទ្ធិពលហៅថា រលកAlfven ជួយពន្លឿនអេឡិចត្រុងឆ្ពោះទៅផែនដី ក្រោមលក្ខខណ្ឌជាក់លាក់ ។ វាគឺនៅឆ្នាំ ១៩៤៦ ដែលរូបវិទូរបស់រុស្ស៊ីLev Landau បានបង្កើតអេឡិចត្រុងដំបូង នៅលើវាលអគ្គិសនី នៃរលកដែលជាដំណើរ ការមួយលោក បានហៅថា “Landau damping”
ការសិក្សាមួយត្រូវបានចេញផ្សាយ នៅក្នុងទិនានុប្បវត្តិធម្មជាតិ គមនាគមន៍អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ នៅសាកលវិទ្យាល័យ Iowa បានបញ្ជាក់ពីការព្យាករណ៍របស់ Landau និងចង្អុលបង្ហាញយ៉ាងច្បាស់ អំពីឥទ្ធិពល ដែលបណ្តាលឲ្យមានពន្លឺ នៅខាងជើង ។ អ្នកវិទ្យាសាស្ត្ររូបវិទ្យា Greg Howes បាននិយាយថា ការវាស់វែងបានបង្ហាញថា អេឡិចត្រុងចំនួនតូចនេះទទួល បានការបង្កើនល្បឿន ដោយចរន្តអគ្គិសនីរបស់ Alfven ស្រដៀងនឹងរលកចាប់រលកហើយ ត្រូវបានបង្កើនល្បឿន ជាបន្តនៅពេលរលកឆ្លងកាត់ ។
មនុស្សជាតិបាន សង្កេតមើលភ្លើង ភាគខាងជើងអស់រយៈពេលរាប់ពាន់ ឆ្នាំមកហើយ ដូចនៅក្នុងរឿង ព្រេងចិនបុរាណស្ត្រី វ័យក្មេងម្នាក់បានឃើញពន្លឺភ្លើង បានផ្តល់កំណើត ដល់អធិរាជ Xuanyuan ជាបុព្វបុរសដ៏ចំណាស់ របស់ប្រជាជនចិន ទាំងអស់ ។
គណនី Norwegian ពីឆ្នាំ ១២៣០ នៃគ.ស បានចាត់ទុកពន្លឺនៅភាគខាងជើងថា ជាមហាសមុទ្រកំពុងឆេះ ខណៈBenjamin Franklin បានផ្តល់សិទ្ធិក្នុងឆ្នាំ ១៧៧៨ ថា ការផ្ទុះអាវុធកើតឡើង ដោយសារព្រិល និងទឹកកកធ្វើឲ្យបន្ទុកអគ្គីសនី កាន់តែខ្លាំងនៅប៉ូល ៕ដោយ៖លី ភីលីព
