វ៉ាស៊ីនតោន៖ អ្នកជំនាញគោលនយោបាយនុយក្លេអ៊ែរ និងជាអតីតមន្រ្តីក្រសួងការបរទេសអាមេរិក បានព្រមានថា កិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិសុខ ដែលបានប្រកាសកាលពីពេលថ្មីៗនេះរវាងសហរដ្ឋអាមេរិក អង់គ្លេស និងអូស្រ្តាលី ដែលត្រូវបានគេស្គាល់ថា AUKUS ដែលពាក់ព័ន្ធនឹងការផ្តល់ឱ្យអូស្ត្រាលី នូវចំណេះដឹងអំពីនាវាមុជទឹកដើរដោយ ថាមពលនុយក្លេអ៊ែរ បានកំណត់នូវអាទិភាពអាក្រក់ សម្រាប់របបមិនរីកសាយ គឺលោកម៉ាកហ្វីតផាទ្រីក
លោក Fitzpatrick សហការីនៅវិទ្យាស្ថានអន្តរជាតិ សម្រាប់ការសិក្សា យុទ្ធសាស្រ្តអាមេរិកាំង បានប្រាប់ស៊ីនហួនៅក្នុងបទសម្ភាសន៍ថ្មីៗនេះថា“ វាកំណត់ពីភាពអាក្រក់មួយ សម្រាប់ប្រទេសដទៃទៀត ដែលថាពួកគេត្រូវការផលិត សារធាតុអ៊ុយរ៉ាញ៉ូមចម្រាញ់ សម្រាប់ជំរុញសមត្ថភាពកងទ័ពជើងទឹក វាមានផលប៉ះពាល់ ជាសកលចំពោះការរីកសាយនុយក្លេអ៊ែរ ដែលគួរឱ្យព្រួយបារម្ភ” ។
លោកបានលើកឡើងថា កតិកាសញ្ញា AUKUS បានកេងប្រវ័ញ្ចចន្លោះ ប្រហោង នៅក្នុងសន្ធិសញ្ញាស្តីពីការមិនរីកសាយភាយអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ (NPT) ដែលអនុញ្ញាតឱ្យមានការដកសារធាតុអ៊ុយរ៉ានីញ៉ូម ចេញពីការការពារ ប្រសិនបើវាសម្រាប់ការជំរុញសមត្ថភាពកងទ័ពជើងទឹក។
លោកបានលើកឡើងថា“ វាមិនដែលត្រូវបានធ្វើឡើងពីមុន ដោយរដ្ឋគ្មានអាវុធនុយក្លេអ៊ែរផ្សេងទៀតនោះទេ ដូច្នេះកិច្ចព្រមព្រៀងនេះកំពុងទាញយកផលប្រយោជន៍ពីចន្លោះប្រហោង ប៉ុន្តែក៏បញ្ចេញពន្លឺនៅលើចន្លោះប្រហោងផងដែរ”។
ខណៈពេលដែលការកត់សម្គាល់សហរដ្ឋអាមេរិក បានប្រកាន់ខ្ជាប់ នូវជំហររបស់ខ្លួន ក្នុងការរឹតត្បិតការរីករាលដាល នៃបច្ចេកវិទ្យាចម្រាញ់ប្រេង ព្រោះការចម្រាញ់សារធាតុអ៊ុយរ៉ានីញ៉ូម ដែលជាដំណើរការចាំបាច់ ដើម្បីបង្កើតឥន្ធនៈនុយក្លេអ៊ែរប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព គឺជាផ្លូវមួយឆ្ពោះទៅរកអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ អ្នកជំនាញរូបនេះបានលើកឡើងថា“ វាគឺជាការសម្រាកមួយ ពីគោលនយោបាយមុន” នៅពេលដែលខ្លួនយល់ព្រមចែករំលែកបច្ចេកវិទ្យានាវាមុជទឹក ដើរដោយថាមពលនុយក្លេអ៊ែរជាមួយអូស្ត្រាលី។
កតិកាសញ្ញានេះបានបង្កភាពចម្រូងចម្រាសព្រោះតែរឿងមួយ ដែលវាបានធ្វើឱ្យបារាំង ខាតបង់កិច្ចសន្យារាប់ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក ដើម្បីផ្តល់នាវាមុជទឹកធម្មតា សម្រាប់អូស្ត្រាលី។ ទីក្រុងប៉ារីស ដោយបន្ទោសកិច្ចព្រមព្រៀងដឹកនាំដោយអាមេរិកថាជា“ ចាក់ចំពីក្រោយខ្នប” និងបានកោះហៅឯកអគ្គរដ្ឋទូតទាំងនៅវ៉ាស៊ីនតោន និងទីក្រុងកង់បេរ៉ា ផងដែរនាពេលកន្លងទៅ។
មួយវិញទៀតវាបានបញ្ជូនរលកឆក់ទូទាំងតំបន់ អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក បង្កឱ្យមានការព្រួយបារម្ភថាប្រទេសជាច្រើន នឹងអនុវត្តតាម និងស្វែងរកការទទួលបានបច្ចេកវិទ្យានាវាមុជទឹក ដើរដោយថាមពលនុយក្លេអ៊ែរ៕
