ប្រាសាទអង្គរវត្ត និងប្រជុំសំណង់ទាំងអស់នៃតំបន់អង្គរ បានបន្សល់ទុកអច្ឆរិយភាព និងអាថ៌កំបាំងរាប់ មិនអស់សម្រាប់ប្រជាជនខ្មែរជំនាន់ក្រោយ។ សម្បត្តិបេតិកភណ្ឌ មិនអាចកាត់ថ្លៃបានមួយនេះ គឺជាមរតកដ៏អស្ចារ្យ ដែលធ្វើឲ្យកម្ពុជា ល្បីរន្ទឺលើពិភពលោករហូត ទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរបរទេស រាប់លាននាក់។ យ៉ាងណាក្ដី មានរឿងរ៉ាវចាប់អារម្មណ៍មួយចំនួន ដែលកូនខ្មែរភាគច្រើនដឹងមិនអស់។
១.អង្គរវត្ត ជាសំណង់ឧទ្ទិសសាសនាធំបំផុត ជាប់ក្នុងកំណត់ត្រាពិភពលោក Guinness
សំណង់ទាំងអស់ នៃប្រជុំប្រាសាទអង្គរវត្ត ត្រូវបានសាងសង់ឡើង លើផ្ទៃដី ១៦២,៦ហិចតា ដែលជាសំណង់ឧទ្ទិសសាសនាធំជាងគេបំផុតក្នុងលោក ជាប់ក្នុងកំណត់ត្រា Guinness។ ព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី២ ជាអ្នកសាងសង់ប្រាសាទ ដ៏អស្ចារ្យនេះឡើង ក្នុងឆ្នាំ១១១៣ ដល់១១៥០ ដើម្បីឧទ្ទិសដល់អាទិទេព សាសនាហិណ្ឌូ ព្រះវិស្ណុ។
២.អង្គរវត្ត ទទួលបានលេខមួយ ច្រើនឆ្នាំជាប់គ្នាលើគេហទំព័របរទេសនានា
កាលពីឆ្នាំ២០១៨ ទេសចររាប់លាននាក់ ជុំវិញពិភពលោក បានបោះឆ្នោតនៅលើ គេហទំព័រដ៏ល្បីល្បាញ TripAdvisor ផ្តល់ចំណាត់ថ្នាក់លេខ១ ដល់ប្រាសាទអង្គរវត្តរបស់កម្ពុជា ដែលជាសំណង់ដ៏មានសារៈសំខាន់ ផ្នែកប្រវត្តិសាស្ត្រអស្ចារ្យបំផុត ដែលជាឆ្នាំទី៥ ដែលអង្គរ ត្រូវបានភ្ញៀវទេសចរ លើពិភពលោកបោះឆ្នោតគាំទ្រ ហើយទទួលបានចំណាត់លេខ១ ជាប់ៗគ្នាតាមរយៈគេហទំព័រ ដ៏ល្បីល្បាញផ្សេងៗគ្នា។
កាលពីឆ្នាំ២០១៤ អង្គរបានជាប់ចំណាត់ថ្នាក់លេខ១ នៅលើគេហទំព័រមួយ ដែលតែងតែយកតំបន់បុរាណវិទ្យា និងប្រវត្តិសាស្រ្តទាំងអស់លើពិភពលោក មកប្រៀបធៀបគ្នា នោះគឺគេហទំព័រ ArchaeoMadness។ បន្ទាប់មកទៀត នៅដើមឆ្នាំ ២០១៥ អង្គរទទួលបានចំណាត់ថ្នាក់លេខ១ ម្តងទៀត នៅលើគេហទំព័រអន្តរជាតិមួយ ដែលជាគេហទំព័រផ្សព្វផ្សាយ តំបន់ទេសចរណ៍ល្បីៗលើពិភពលោក នោះគឺគេហទំព័រ TripAdvisor។
នៅឆ្នាំ២០១៦ អង្គរ បានបន្តជាប់លេខ១ទៀត នៅលើគេហទំព័ររបស់ក្រុមហ៊ុន Lonely Planet ដែលជាគេហទំព័រផ្សព្វផ្សាយ និងជាប្រភពព័ត៌មានទេសចរណ៍ ដ៏ល្បីមួយលើពិភពលោក។
៣.តំបន់អង្គរ ជាសម្បត្តិបេតិកភណ្ឌពិភពលោកដំបូងគេរបស់កម្ពុជា
តំបន់អង្គរលាតសន្ធឹងលើផ្ទៃដីប្រមាណ ៤០០គីឡូម៉ែត្រក្រឡា ដែលមានប្រាសាទបុរាណជាច្រើន រាប់បញ្ចូលទាំងព្រៃឈើចម្រុះនៅជុំវិញ។ តំបន់ប្រវត្តិសាស្ត្រនេះ ជាទីតាំងនៃប្រាសាទអង្គរវត្ត ប្រាសាទអង្គរធំ និងប្រាសាទបាយ័ន ដ៏ល្បីល្បាញ របស់ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និងត្រូវអង្គការ UNESCO ប្រកាសដាក់ចូលជាសម្បត្តិបេតិកភណ្ឌ វប្បធម៌រូបីពិភពលោកក្នុងឆ្នាំ១៩៩២។
៤.បាតុភូតព្រះអាទិត្យរះចំកំពូលប្រាសាទអង្គរវត្ត កើតឡើងជាប្រចាំរាល់ឆ្នាំ
លោក ង៉ូវ សេងកាក់ ប្រធានមន្ទីរទេសចរណ៍ ខេត្តសៀមរាប បានប្រាប់ Sabay ថា បាតុភូតកម្រនេះកើតឡើង ជាប្រចាំរាល់ឆ្នាំ គឺនៅខែកញ្ញា ចន្លោះពីថ្ងៃទី២១ ដល់ថ្ងៃទី២៣ ខែកញ្ញា និងម្ដងទៀតក្នុងខែមិនា។ បើតាម Science Channel បានឱ្យដឹងថា ព្រឹត្តិការណ៍នេះឈ្មោះថា អ៊ីខ្វីណក់ (ជាពេលព្រះអាទិត្យរះចំកណ្ដាលកំពូល ប្រាសាទអង្គរវត្ត) ដែលរន្ធមួយនៅចំកំពូលកណ្ដាលនៃប្រាសាទនឹងទទួលពន្លឺព្រះអាទិត្យ ចាំងទៅក្រោមនៃចំណុច ផ្ចិតខាងក្រោមប្រាសាទ ។
ពន្លឺចែងចាំងព្រះអាទិត្យ ក្នុងព្រឹត្តិការណ៍ ថ្ងៃរះចំណុច កំពូលប្រាសាទនេះត្រូវបានគេជឿថា វាបានបញ្ជូនពន្លឺ ព្រះអាទិត្យនោះ ទៅបន្ទប់អាថ៌កំបាំងមួយ ផ្នែកជាន់ក្រោមដី នៃប្រាសាទអង្គរវត្ត ដែលមានជម្រៅប្រមាណជាង ៣០ម៉ែត្រ។ អ្នកជំនាញខ្លះបានជឿជាក់ថា ព្រះបានជ័យវរន្ម័ទី២ រចនាកន្លែងសំងាត់នេះ គឺដើម្បីរក្សាអដ្ឋិធាតុ របស់ព្រះអង្គពេលសុគត។
៥.ស្ថាបត្យករបុរាណ ជីកគូទឹកដើម្បីការពារប្រាសាទ រហូតឈរបានជាច្រើនរយឆ្នាំ
យោងតាមវីដេអូឯកសារស្រាវជ្រាវ ស្ដីពីការកសាងប្រាសាទអង្គរវត្ត ដោយបុរាណវិទូជនជាតិបារាំង បានបង្ហាញថា ស្ថាបត្យករក្នុងសម័យអង្គរ បានជីកធ្វើជាគូទឹកនេះឡើង គឺដើម្បីការពារ ដល់តួប្រាសាទអង្គរវត្តទាំងមូលតែម្ដង។ តាមរយៈវីដេអូនោះ បានឱ្យដឹងទៀតថា ស្ថាបត្យករដ៏អស្ចារ្យក្នុងសម័យនោះ បានយកដីខ្សាច់ ដើម្បីចាក់គ្រឹះកសាងប្រាសាទអង្គរវត្ត ព្រោះបុព្វបុរសខ្មែរជឿថា ដីខ្សាច់អាចធ្វើឱ្យតួប្រាសាទ ឈររឹងមាំបានរាប់ពាន់ឆ្នាំ។
តាមការស្រាវជ្រាវពីបុរាណវិទូ បានបង្ហាញទៀតថា ដីខ្សាច់ជាប្រភេទដីមានសំណើម ដូច្នេះហើយត្រូវការទឹក ដើម្បីបន្សើមជាប្រចាំ។ ដូច្នេះប្រសិនបើដីខ្សាច់ គ្មានជាតិទឹក នោះតួប្រាសាទទាំងមូល អាចស្រុតចុះបាន។ ដោយមូលហេតុនេះ ហើយទើបស្ថាបត្យកររបស់ខ្មែរ ក្នុងសម័យនោះបានកេណ្ឌមនុស្សជាច្រើននាក់ ដើម្បីជីកស្រះធ្វើជាគូទឹក ដែលមានបណ្ដោយប្រវែងរហូតដល់ជាង ១៦ គីឡូម៉ែត្រ និងទទឹងជាង ២០០ម៉ែត្រ។
៦.ចម្រឹងបង្អួចប្រាសាទអង្គរវត្តជះស្រមោល ចេញកំពូលប្រាំ ដូចកំពូលប្រាសាទអង្គរវត្ត
ចម្រឹងនៃបង្អួចប្រាសាទអង្គរវត្ត បានបង្កប់នូវអាថ៌កំបាំងដ៏អស្ចារ្យ ស្ទើរគ្មាននរណាម្នាក់ ចាប់អារម្មណ៍នោះឡើយ។ បើតាមការឱ្យដឹងពី លោក កាន់ សុខម៉េង មគ្គុទ្ទេសក៍ភាសាបារាំង អង់គ្លេស និងថៃ បានស្រាយពីអាថ៌កំបាំងនេះថា ស្រមោលពន្លឺថ្ងៃ នៃចម្រឹងបង្អួចប្រាសាទអង្គរវត្ត គឺជាប្រាសាទកំពូលប្រាំ និងកំពូល៣។
៧.មានសំណង់ជាច្រើនទៀត កប់ក្នុងដីក្រោមប្រាង្គប្រាសាទអង្គរវត្ត
កាលពីដើមឆ្នាំ២០១៥ សារព័ត៌មានអង់គ្លេស Daily Mail បានចុះផ្សាយថា ក្រុមបុរាណវិទូបានរកឃើញ សំណង់បុរាណខ្សាច់ដ៏ធំមួយរួមជាមួយ សំណង់កប់ក្នុងដី ជាច្រើននាបរិវេណខាងក្រោម នៃប្រាង្គប្រាសាទអង្គរវត្ត ដែលជាការគាស់របើក នូវអាថ៌កំបាំងថ្មីមួយទៀត ទាញបានចំណាប់អារម្មណ៍ អ្នកស្រាវជ្រាវទូទាំងពិភពលោក។
ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវ មកពីសាកលវិទ្យាល័យ Sydney បានស្រាវជ្រាវនៅកម្ពុជា ក្នុងគម្រោងមួយឈ្មោះ Greater Angkor Project។ ដោយប្រើបច្ចេកវិទ្យាឡាស៊ែរ LiDAR ជាមួយរ៉ាដា ពួកគេបានរកឃើញ និងជីករកសំណង់បុរាណជាច្រើន កប់ក្នុងដីអាថ៌កំបាំងនោះ។ កាលពីពេលមុនគេជឿថា ប្រាសាទអង្គរវត្តរបស់កម្ពុជា គឺស្ថិតក្នុងទីកន្លែងសក្ការបូជា ប៉ុន្តែបន្ទាប់ពីរកឃើញសំណង់បុរាណដីខ្សាច់ រាងរង្វង់ធំមួយ ព្រមទាំងសំណល់នៃសំណង់បុរាណ កប់ក្នុងដីនេះមក បុរាណវិទូជាច្រើននិយាយថាប្រាសាទអង្គរវត្តគឺមានភាពស្មុគស្មាញ និងអាថ៌កំបាំងជាងការគិតទៅទៀត។
ក្រៅពីចំណុចទាំង៧ ខាងលើនេះ នៅមានរឿងរ៉ាវអស្ចារ្យជាច្រើនទៀត ដែលធ្វើឲ្យប្រាសាទអង្គរវត្តល្បីឈ្មោះទូទាំងពិភពលោក រហូតមានប្រទេសនានាចម្លងតាម។ ចំណែកក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវនានា នៅតែបញ្ចេញរបកគំហើញថ្មីៗ បន្តបន្ទាប់ ក្រោយពេលរុករកអាថ៌កំបាំង នៅតំបន់នេះ៕ ប្រភព៖ សប្បាយ
