អង់គ្លេស៖រូបិយប័ណ្ណផោនអង់គ្លេសទៅរូបិយប័ណ្ណគូណាក្រូអាត និងរូបិយប័ណ្ណផ្សេងៗ គ្នាជាច្រើនត្រូវបានប្រើប្រាស់ទូទាំងទ្វីបអឺរ៉ុបសព្វថ្ងៃ បន្ទាប់ពីអ្នកស្រាវជ្រាវ បង្ហាញរូបិយប័ណ្ណសាមញ្ញដំបូងបង្អស់នៅអ៊ឺរ៉ុបកាលពី ៥០០០ ឆ្នាំមុន នេះបើយោងតាមការចេញផ្សាយពីគេហទំព័រឌៀលីម៉ែល។
ឥឡូវនេះអ្នកស្រាវជ្រាវបានឆ្លុះបញ្ចាំងពីរូបិយប័ណ្ណទូទៅដំបូង នៅអឺរ៉ុបប្រហែលជាមាន។ ការរកឃើញរបស់ពួកគេបានបង្ហាញថា មនុស្សបានប្រើវត្ថុសំរិទ្ធដូចជាចិញ្ចៀន អាពាហ៍ពិពាហ៍ និងកងដៃ កងជើងដែលជាទម្រង់ដំបូង នៃសាច់ប្រាក់៥,០០០ ឆ្នាំមុន។
អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រនិយាយថា យុគសម័យសំរិទ្ធដំបូងនៅអ៊ឺរ៉ុបថែមទាំងធ្វើឲ្យរូបរាង និងទម្ងន់នៃវត្ថុទាំងនេះមានលក្ខណៈជារូបិយប័ណ្ណ។ លក្ខណៈសំខាន់នៃលុយ គឺការធ្វើគំរូភាវូបនីយកម្ម ប៉ុន្តែនេះអាចជាការលំបាកនៃការកំណត់អត្តសញ្ញាណក្នុងកំណត់ត្រាបុរាណវិទ្យាចាប់តាំងពីមនុស្សបុរាណមានតែទម្រង់នៃការវាស់វែងដែលមិនមានប្រសិទ្ធិភាពបើប្រៀបធៀបនឹងបច្ចុប្បន្ននេះ។
លក្ខណៈសំខាន់នៃលុយគឺការធ្វើគំរូភាវូបនីយកម្មប៉ុន្តែនេះអាចជាការលំបាកក្នុងការកំណត់អត្តសញ្ញាណក្នុងកំណត់ត្រាបុរាណវិទ្យាចាប់តាំងពីមនុស្សបុរាណមានតែទម្រង់នៃការវាស់វែងដែលមិនមានប្រសិទ្ធិភាពបើប្រៀបធៀបនឹងបច្ចុប្បន្ននេះ។ ការស្រាវជ្រាវថ្មីអ្នកស្រាវជ្រាវមកពីសាកលវិទ្យាល័យLeiden បានវាយតម្លៃប្រាក់អាចមានពីយុគសម័យសំរិទ្ធនៅអឺរ៉ុបកណ្តាលដោយប្រៀបធៀបវត្ថុ ផ្អែកលើការយល់ឃើញរបស់ពួកគេប្រសិនបើមិនច្បាស់លាស់ និងភាពស្រដៀងគ្នា។
វត្ថុដែលបានសិក្សាត្រូវបានធ្វើពីលង្ហិនជារាងមូលពណ៌នាជាចិញ្ចៀនឆ្អឹងជំនី និងកងដៃ កងជើង។ក្រុមស្រាវជ្រាវបានពិនិត្យលើវត្ថុជាង ៥,០០០ ប្រភេទពីវត្ថុបុរាណច្រើនជាង១០០ចម្លាក់៕ដោយ៖លី ភីលីព