អាមរិក ៖ យោងតាមការចេញផ្សាយ ពីគេហទំព័រ Sputnik បានប្រាប់ឲ្យដឹងថា ការរុករកខាងក្នុងដោយប្រើការស៊ើបអង្កេតរញ្ជួយដី (InSight) ជាបេសកកម្ម របស់អង្គការអវកាសណាសា “NASA” ត្រូវបានដាក់ឲ្យដំណើរការ ជាលើកដំបូង កាលខែឧសភា ឆ្នាំ ២០១៨ ដោយមានគោលបំណង ស៊ើបអង្កេតរចនាសម្ព័ន្ធខាងក្នុង និងសមាសភាពនៃភពអង្គារ ។
អ្នកវិទ្យាសាស្ត្របានកំណត់ថា ការរញ្ជួយដីមិនធម្មតា មួយដែលត្រូវបានគេរកឃើញ កាលខែឧសភា ឆ្នាំ២០២២ នៅលើភពក្រហមហាក់ ដូចជាជាលទ្ធផលនៃចលនា នៃកម្លាំងតេតូនិចដ៏ធំក្នុងសម្បករបស់ភពអង្គារ ។ នៅថ្ងៃទី ៤ ខែឧសភា ឆ្នាំ ២០២២ អ្នកចុះចត InSight របស់ណាសាបានកត់ត្រា ការរញ្ជួយដីនៅលើភពព្រះអង្គារ ដែលមានកម្រិត ៤.៧ រ៉ិចទ័រ ហើយបណ្តាលឲ្យមានការរំញ័រពាសពេញភពក្រហម មានរយៈពេលយ៉ាង ហោចណាស់ ៦ ម៉ោង ។
ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រទូទាំង ពិភពលោកជឿថា ការរញ្ជួយដី និងការរញ្ជួយដីត្រូវតែបណ្តាលមកពីឥទ្ធិពលអាចម៍ផ្កាយ ដូច្នេះហើយទើបពួកគេ ចាប់ផ្តើមការស្វែងរកអ្វីដែលពិត ជាអាចម៍ផ្កាយថ្មីនៅលើផ្ទៃភពអង្គារ៍។ អ្នកស្រាវជ្រាវនាំមុខនៃការសិក្សានេះ គឺលោកបណ្ឌិត Benjamin Fernando មកពីសាកលវិទ្យាល័យ Oxford បានស្វែងរកជំនួយពីទីភ្នាក់ងារ អវកាសអឺរ៉ុប អង្គការស្រាវជ្រាវអវកាសឥណ្ឌា និងទីភ្នាក់ងារអវកាសអារ៉ាប់រួម។ ការកើតឡើងប្រហែលជាជាលើកដំបូង ដែលបេសកកម្មទាំងអស់ បានសហការគ្នាលើគម្រោងមួយ ។
យ៉ាងណាមិញ ក្រោយការ ស្វែងរករាប់ខែ អ្នកវិទ្យាសាស្ត្របានដើរចេញដោយដៃទទេ។ ក្រុមស្រាវជ្រាវចុងក្រោយបានសន្និដ្ឋានថា ការរញ្ជួយដីនេះគឺបណ្តាល មកពីកម្លាំងតេតូនិចនៅខាងក្នុងរបស់ភពអង្គារ៍ បង្ហាញថា ភពក្រហមមានសកម្មភាពរញ្ជួយខ្លាំងជាងការដឹងពីមុន។
លោក Fernando ពន្យល់ថា យើងនៅតែគិតថា ភពព្រះអង្គារមិន មានបន្ទះប្លាកែតសកម្មណាមួយនៅថ្ងៃនេះ ដូច្នេះព្រឹត្តិការណ៍នេះទំនង ជាបណ្តាលមកពីការបញ្ចេញភាពតានតឹង នៅក្នុងសំបករបស់ភពអង្គារ ។ ភាពតានតឹងទាំងនេះគឺជាលទ្ធផលនៃការវិវត្តរាប់ពាន់លានឆ្នាំ រួមទាំងភាពត្រជាក់ និងការបង្រួមនៃផ្នែកផ្សេង ៗ នៃភពផែនដីក្នុងអត្រាផ្សេងៗគ្នា ៕
ដោយ៖លី ភីលីព
