អាមេរិក ៖ អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រអង្គការ សហប្រជាជាតិ (UN) បានព្រមានថា វាទំនងជាមានវីរុស ប្រហែល ១,៧ លាន មិនបានរកឃើញ នៅក្នុងធម្មជាតិ ដោយឡែកពាក់កណ្តាល អាចរាលដាលដល់មនុស្ស និងបង្កឲ្យមានជំងឺរាតត្បាតថ្មីៗទៀត នេះបើយោងតាមការចេញផ្សាយ ពីគេហទំព័រឌៀលីម៉ែល ។
តាមរបាយការណ៍របស់ពួកគេ ក្រុមអ្នកជំនាញចំនួន២២ នាក់បាននិយាយថា ប្រសិនបើមិនមានជំហ៊ាន ចាត់វិធានការទេ រោគរាតត្បាតនឹងលេចឡើង ជាញឹកញាប់ ថែមទំាងរាលដាលលឿន ទៅសម្លាប់ មនុស្សកាន់តែច្រើន និងធ្វើឲ្យខូចខាតដល់សេដ្ឋកិច្ចថែមទៀត ។ ពួកគេបានបន្តថា ការផ្លាស់ប្តូរតាមរបៀប ដែលយើងដោះស្រាយ ជាមួយជំងឺ ឆ្លង ហើយផ្លាស់ប្តូរទៅជំហរបង្ការមួយ នឹងត្រូវការជាចាំបាច់ ដើម្បីគេចផុតពីយុគសម័យ នៃជំងឺរាតត្បាត ។
មេរោគ COVID-19 យ៉ាងហោចណាស់ ជាជំងឺរាតត្បាតទី៦ ចាប់តាំងពីការផ្ទុះឡើង នៃជំងឺផ្តាសាយអេស្ប៉ាញកាលឆ្នាំ ១៩១៨ ដែលបានឆ្លងមួយភាគបី នៃចំនួនប្រជាជន ពិភពលោក និងសម្លាប់មនុស្ស ២០-៥០ លាននាក់ ។ ក្រុមអ្នកជំនាញត្រូវបានរៀបចំឡើង ដោយវេទិកាវិទ្យាសាស្ត្រ អន្តររដ្ឋាភិបាល – អង្គការសហប្រជាជាតិ ស្តីពីជីវចម្រុះ និង សេវាកម្មប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ី ឬ IPBES ។
របាយការណ៍បានពន្យល់ថា ជំងឺរាតត្បាតទាំងអស់ រហូតមកដល់បច្ចុប្បន្នមាន ដើមកំណើតពីអតិសុខុម ប្រាណពីសត្វ ប៉ុន្តែការលេចចេញរបស់វា គឺអាស្រ័យលើសកម្មភាព មនុស្សទាំងស្រុង។ ស្ទើរតែមួយភាគបី នៃជំងឺ zoonotic ហៀរចេញពីសត្វបានលេចឡើង ដោយសារតែការបាត់បង់ព្រៃឈើ ដែលបង្កើនលទ្ធភាព នៃការទាក់ទងជិតស្និទ្ធ រវាងយើង និងសត្វព្រៃ ។
ហើយការសិក្សាបានបង្ហាញថា សត្វធំធេងបន្ទាប់ពីការបំផ្លិចបំផ្លាញ ដូចជាសត្វប្រចៀវ និងសត្វកណ្តុរក៏ងាយ នឹងផ្ទុកជំងឺដែលគួរឲ្យព្រួយបារម្ភដែរ។ នៅជុំវិញជំងឺចំនួន៥ ឆ្លង ឧបសគ្គសត្វពាហនៈ ចូលទៅក្នុងខ្លួនមនុស្សជារៀង រាល់ឆ្នាំ ដោយរបាយការណ៍ បានកត់សម្គាល់ថា ជំងឺណាមួយក្នុងចំណោមអ្នកមាន សក្តានុពលក្នុងការរាលដាល និងរាតត្បាត ។
អ្នកជំនាញ បាននិយាយថា ដើម្បីទប់ស្កាត់ការរីករាលដាល នាពេលអនាគតមនុស្សជាតិ ត្រូវតែកាត់បន្ថយកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែង ដែលជំរុញការបាត់បង់ជីវចម្រុះ ដូចជាការកាប់បំផ្លាញ ព្រៃឈើ ផលិតកម្មសត្វ និងពាណិជ្ជកម្មសត្វព្រៃ៕
ដោយ៖លី ភីលីព
